Δημόσια Αγαθά από… Ιδιώτες

Την «αιρετική» αυτή άποψη εξέφρασε σε συνέντευξή στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» και στη δημοσιογράφο Μαρία Παπουτσάκη ένα πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών ο οποίος είναι επικεφαλής πλέον σ’ένα από τα μεγαλύτερα κολέγια της χώρας. Τι είπε ο άνθρωπος; Δημόσια αγαθά από … Ιδιώτες; Δε φοβήθηκε τη στοχοποίηση από την κατεστημένη ιδεολογική τρομοκρατία των δεξιών και αριστερών κρατιστών;  
 

Δείτε τη σχετική συνέντευξη ενός πρώην γενικού γραμματέα του ΥΠΕΠΘ και σκεφθείτε να δούμε στο προσεχές μέλλον σε ανάλογους ρόλους και άλλους θεματοφύλακες του κρατισμού που διετέλεσαν γραμματείς. Άντε να δεις τον… Τσουροπλή πρύτανη σε κολλέγιο!

Ένας πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών επικεφαλής ενός από τα μεγαλύτερα κολέγια της χώρας!

Πρόκειται για τον Πέτρο Γέμτο, καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας και Φιλοσοφίας και Ιστορίας των Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, του οποίου υπήρξε και πρύτανης από το 1991 έως το 1997.

*Επίσης, υπήρξε γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας το 1989 και είναι κάτοχος διδακτορικών των σχολών Νομικής και Οικονομικής του Πανεπιστημίου Τίμπιγκεν της Γερμανίας.

* Προκάλεσε εντύπωση η είδηση ότι ύστερα από τόσα χρόνια θητείας στο δημόσιο πανεπιστήμιο αναλαμβάνετε την προεδρία του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου ενός ιδιωτικού κολεγίου. Γιατί;

– Το πανεπιστήμιο ήταν και είναι περιεχόμενο και σκοπός της ζωής μου, για μένα ο σημαντικότερος θεσμός της ελεύθερης δημοκρατικής κοινωνίας. Εκεί παράγεται μόρφωση και παιδεία, καλλιεργείται η ελεύθερη κριτική σκέψη. Το αγαθό που παράγεται είναι δημόσιο αγαθό. Δημόσια αγαθά, ωστόσο, διατίθενται, αλλά δεν παράγονται αναγκαία από το κράτος. Μπορεί να παραχθούν και από ιδιώτες. Το ερώτημα που ανακύπτει, λοιπόν, είναι όχι από ποιον, αλλά πώς μπορεί να διασφαλισθεί το άριστο μέγεθος αυτού του αγαθού. Πιστεύω ότι και εδώ τη λύση δίνουν ανταγωνιστικές αγορές που αναγκάζουν τους παραγωγούς να εξυπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα των καταναλωτών. Μονοπώλια (κρατικά ή ιδιωτικά) παρωθούν σε κατάχρηση δύναμης, που βλάπτει μακροχρόνια το κοινωνικό σύνολο. Πάντοτε πίστευα (έχω κάνει και σχετικές δημοσιεύσεις πολλά χρόνια πριν) ότι η παρουσία ιδιωτικών φορέων στο χώρο των πανεπιστημιακών υπηρεσιών θα δημιουργήσει κίνητρα παραγωγικής δουλειάς και στα δημόσια πανεπιστήμια και ότι θα αναγκάσει τους πολιτικούς μας να στηρίξουν, για να σώσουν την εξωτερική τους εικόνα, την αυτοδιοίκηση των πανεπιστημίων και να αυξήσουν τους οικονομικούς τους πόρους. Ως πρόεδρος του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου του Μητροπολιτικού Κολεγίου Αθηνών, λοιπόν, δεν θέλω μόνο να συμβάλω στην καλύτερη εκπαίδευση των παιδιών μας, αλλά και να βοηθήσω στην προσπάθεια των συναδέλφων μου των δημοσίων πανεπιστημίων.

*Μπορούμε να θεωρούμε τα κολέγια πανεπιστήμια;

– Σύμφωνα με το Κοινοτικό Δίκαιο, κολέγια που συνεργάζονται με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια δίδουν πανεπιστημιακούς τίτλους με αναγνωρισμένα επαγγελματικά και ακαδημαϊκά δικαιώματα. Η ουσιαστική αξία των πτυχίων και η αποδοχή τους στις αγορές εργασίας εξαρτώνται από την ποιότητα του κάθε κολεγίου. Το ίδιο ισχύει εξάλλου και για δημόσια πανεπιστήμια. Για παράδειγμα, το Μητροπολιτικό Κολέγιο Αθηνών έχει διοίκηση με ταλέντο, μια εξαιρετική υλικοτεχνική υποδομή και ικανούς συνεργάτες, και θα μετεξελιχθεί γρήγορα σε ένα υψηλού επιπέδου τριτοβάθμιο ίδρυμα. Ηδη τα πτυχία του χορηγούνται από τρία γνωστά πανεπιστήμια της Μεγάλης Βρετανίας: Queen Margaret University, Roehampton και Gloucestershire University. Διαθέτει 4 μεγάλες σχολές: τη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων, τη Σχολή Νέων Τεχνολογιών, τη Σχολή Υγείας και Κοινωνικών Επιστημών με προγράμματα Φυσικοθεραπείας, Λογοθεραπείας, Ψυχολογίας, Μετάφρασης και Παιδαγωγικών, καθώς επίσης και Σχολή Επικοινωνίας, Κινηματογράφου και Παραστατικών Τεχνών. Όραμα μας είναι να δημιουργηθούν μια νομική και μια φιλοσοφική σχολή.

*Πολλοί, πάντως, υποστηρίζουν ότι έχουμε παράκαμψη του άρθρου 16 του Συντάγματος.

– Το άρθρο 16 του Συντάγματος είναι μια ρύθμιση που έχει ξεπεραστεί από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Το σημαντικό του στοιχείο είναι ο τονισμός της πλήρους αυτοδιοίκησης των ιδρυμάτων και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μορφές δημόσιου όσο και ιδιωτικού δικαίου.

*Πώς αξιολογείτε τις προϋποθέσεις του υπουργείου Παιδείας;

– Οι τυπικές προϋποθέσεις αλλού είναι αυστηρές, αλλού είναι υπερβολικά χαλαρές. Το ελάχιστο του εμβαδού των κτιρίων (300 τ.μ.), για παράδειγμα, είναι πολύ λίγο για να καλύψει ανάγκες σε αίθουσες διδασκαλίας, βιβλιοθήκες, εργαστήρια, χώρους αναψυχής κ.λπ. Εμείς λειτουργούμε σε ιδιόκτητο campus 7 στρεμμάτων στον Παράδεισο Αμαρουσίου. Πιστεύω, πάντως, ότι ο έλεγχος νομιμότητας για όλα τα αυτοδιοικούμενα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητες αρχές.

*Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι τα κολέγια θα «υποδεχθούν» κυρίως εκείνους που δεν κατάφεραν να «πιάσουν» τη βάση του «10»…

– Στο Μητροπολιτικό Κολέγιο Αθηνών απευθυνόμαστε σε συνειδητοποιημένους φοιτητές που θέλουν γνώση του αντικειμένου τους ώστε να είναι χρήσιμοι στην αγορά εργασίας. Συνεπώς, το «δέκα» δεν μας αφορά. Άλλωστε, έχουμε τις δικές μας προϋποθέσεις εισαγωγής (υψηλή βαθμολογία, επαρκή γνώση αγγλικής γλώσσας), ώστε να πληρούμε τα υψηλά «standards» που θέτουν τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια. Θα καλύψουμε κενά του δημόσιου συστήματος, που συχνά οδηγεί υποψηφίους να σπουδάσουν επιστήμες που δεν τους ενδιαφέρουν ή τους δίνουν πτυχία χωρίς αντίκρισμα. Και ελπίζουμε σε γόνιμη συνεργασία με τα δημόσια ΑΕΙ, τόσο σε επίπεδο διδασκαλίας όσο και σε επίπεδο έρευνας.

 

 

 

 

Καλύτερα πνευματικώς αλλά δημοσίως υποσιτιζόμενοι παρά ιδιωτικώς και δραστηρίως διαιτώμενοι

 

Το βιβλίο «Τα Φροντιστήρια στην Ελλάδα Η Ιστορία και οι Άνθρωποι 1860-1940» παρουσιάσθηκε το Σάββατο 22 Μαρτίου σε μια μεγάλη εκδήλωση των Ελλήνων Φροντιστών στο ξενοδοχείο PARK. Στο τιμητικό προεδρείο ο Θωμάς Μουγιάκος, ο Ανδρέας Παπαγεωργίου και ο Παναγιώτης Κόλιας ξεδίπλωσαν μνήμες της φροντιστηριακής ιστορίας. Για το βιβλίο μίλησαν ο Τάκης Δρούτσας και ο Άρης Γιαβρής. Η λιτή εισήγηση του συγγραφέα Λευτέρη Τσίλογλου ήταν συγκινητική και ενδιαφέρουσα και την παραθέτω αυτούσια.

«Αγαπητές φίλες και Αγαπητοί φίλοι, 

Ότι ήταν να πω το λέω μέσα στο βιβλίο μου. Εδώ έχω να κάνω μόνο δύο επισημάνσεις και να ανανεώσω μια υποχρέωση μου.

Η πρώτη επισήμανση είναι δύο κομβικές, για τα φροντιστήρια και τη ανάπτυξη τους, ημερομηνίες. Πρόκειται για τα έτη 1882 και 1926.

Το 1882 η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών το μόνο ανώτατο ίδρυμα της εποχής, παίρνει δύο σημαντικές αποφάσεις.

Καθιερώνει εξετάσεις ανά έτος για τα μαθήματα και όχι μόνο στο τέλος όπως μέχρι τότε γινόταν.

Για να σου απονεμηθεί πτυχίο μιας σχολής πρέπει να υποβάλλεις πάνω σ’ ένα θέμα “Διδακτορική Διατριβή”.

Αμέσως εμφανίζονται τα νομικά φροντιστήρια, τα φροντιστήρια χημείας, φαρμακολογίας κ.α. για τους φοιτητές της Νομικής και της Ιατρικής, σχολές που συγκεντρώνουν τη συντριπτική πλειοψηφία των φοιτητών στο Πανεπιστήμιο.

Συγχρόνως εκείνη την εποχή υπάρχουν φροντιστήρια για τις “σκληρές” εισητήριες εξετάσεις που γίνονται κάθε χρόνο για τις Στρατιωτικές Σχολές και το Πολυτεχνείο.

Η δεύτερη ημερομηνία, το 1926, αφορά  πάλι το Πανεπιστήμιο Αθηνών και αφορά πάλι την απόφαση της Συγκλήτου για τη καθιέρωση και σ’αυτό εισητηρίων εξετάσεων.

Πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι το 80% των αποφοίτων των γυμνασίων, μέχρι εκείνη την εποχή, που επιθυμούσαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους απορροφούνταν από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Η δεύτερη επισήμανση μου έχει να κάνει με το “ανακάτεμα ασχέτων” εκ πρώτης όψεως θεμάτων. Όμως δεν είναι έτσι. Μια προσεκτικότερη ματιά θα αναδείξει τη “κόκκινη κλωστή” , που ενώνει και συνδέει όλα τα θέματα και τα πρόσωπα που εμπλέκονται σ΄αυτά.

Όλες οι ενότητες αναφέρονται σε ανθρώπους με κοινά χαρακτηριστικά, ευφάνταστους, ανήσυχους, δραστήριους με το προσόν της ανάληψης πρωτοβουλιών με όραμα, με διάθεση προσφοράς, με ρίσκο και όχι με τον εφησυχασμό πίσω από μια θέση θωρακισμένη με το “προσόν της μονιμότητας”. Αυτό το τονίζω ιδιαίτερα σήμερα, που η κρατικιστική αντίληψη είναι κυρίαρχη στη κοινωνία μας.

Εν είδει αποφθέγματος πάνω σ’αυτό έχω να κάνω την εξής προσωπική τοποθέτηση:

Στη χώρα εκείνη, που η ιδιωτική πρωτοβουλία θεωρείται περίπου ως αμάρτημα, η χώρα αυτή είναι καταδικασμένη να υποσιτίζεται υλικά και πνευματικά.

Τέλος ανανεώνω και προφορικά τη δέσμευση μου για την ολοκλήρωση της προσπάθειας με την έκδοση του δεύτερου τόμου που θα αναφέρεται στη μετακατοχική περίοδο.