Η επιλογή σχολείου και η εκπαίδευση των παιδιών είναι ένα πρόβλημα που ταλανίζει τους γονείς όλων των κοινωνικών στρωμάτων και σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ. Το δίλλημα ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό σχολείο είναι υπαρκτό, καθώς το δεύτερο προσφέρει ελκυστικότερες επιλογές και είναι πιο ευέλικτο. Ωστόσο, η έρευνα του ΟΟΣΑ για τις επιδόσεις των μαθητών από δημόσια και ιδιωτικά σχολεία στα κριτήρια της PISA προσφέρει ενδιαφέροντα στοιχεία και καταρρίπτει ορισμένα επιχειρήματα και προκαταλήψεις. Δείτε τα στοιχεία που αποδελτιώνει η Καθημερινή. Εμείς το μόνο που θα κάνουμε κατά παράφραση του προκλητικού τίτλου του τελευταίου βιβλίου του Νίκου Μπογιόπουλου «Είναι ο Καπιταλισμός Ηλίθιε» θα αρκεσθούμε λόγω αναθεωρητικής παιδείας στο κόσμιο «Είναι το Κράτος Σύντροφε».
Οι μαθητές ιδιωτικών σχολείων έχουν καλύτερες επιδόσεις στα κριτήρια της PISA σε σχέση με μαθητές δημόσιων σχολείων σύμφωνα με τη σχετική έκθεση του ΟΟΣΑ για την Παιδεία. Παρόλα αυτά στην έκθεση διαπιστώνεται ότι μαθητές με παρόμοιο κοινωνικό – οικονομικό υπόβαθρο αποδίδουν στον ίδιο βαθμό ανεξάρτητα από το αν φοιτούν σε δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο.
Μία άλλη ενδιαφέρουσα πτυχή της έρευνας είναι το στοιχείο ότι οι χώρες στις οποίες το ποσοστό της ιδιωτικής εκπαίδευσης είναι μεγάλο, δεν σημαίνει ότι αποδίδουν καλύτερα στα κριτήρια της PISA.
Οι γονείς έχουν πάντα την ανησυχία για το ποιος θα ήταν ο καλύτερος τρόπος σχολικής εκπαίδευσης για τα παιδιά τους και δεν φείδονται των χρημάτων για να πετύχουν το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα.
Εδώ έρχεται και το δίλλημα για την επιλογή ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό σχολείο. Οι γονείς πιστεύουν ότι ένα ιδιωτικό σχολείο μπορεί να προσφέρει δυνατότητες, που δεν υπάρχουν στο δημόσιο σχολείο. Επιπλέον, εάν το ιδιωτικό σχολείο προσελκύσει πιο «δυνατούς» μαθητές και καλύτερους δασκάλους σε σχέση με το δημόσιο, τότε οι γονείς αισθάνονται πιο ασφαλείς ότι παρέχουν στο παιδί τους την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση.
Σε πολλές χώρες μάλιστα, τα ίδια τα κράτη στηρίζουν την ιδιωτική εκπαίδευση, καθώς θεωρείται ότι το ιδιωτικό σχολείο μπορεί να είναι καινοτόμο και να προσφέρει πρωτοπορία και ανταγωνιστικότητα, ενώ με αυτό τον τρόπο καταφέρνουν να προσελκύσουν περισσότερους μαθητές. Από την πλευρά τους τα δημόσια σχολεία σε μία προσπάθεια να διατηρήσουν τους μαθητές τους, προσπαθούν να αναθεωρήσουν την πολιτική τους και να αναδιοργανώσουν το σχολικό τους σύστημα.
Σύμφωνα με την έρευνα του ΟΟΣΑ σε 16 από τα κράτη-μέλη του και σε 10 συνεργαζόμενες χώρες και οικονομίες, ο μέσος μαθητής ιδιωτικού σχολείου ξεπερνάει σε δυνατότητες τον μέσο μαθητή ενός δημόσιου σχολείου. Αυτό το «πλεονέκτημα» των ιδιωτικών σχολείων φαίνεται και στην απόδοση στα κριτήρια της PISA για την ανάγνωση, όπου οι μαθητές ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων φέρνουν 30 πόντους περισσότερους από τους συναδέλφους τους στο δημόσιο σχολείο. Η διαφορά αυτή αντιστοιχεί σε τρία τέταρτα ενός τυπικού σχολικού έτους.
Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις σχολείων – είτε ιδιωτικών, είτε δημόσιων – τη διαφορά την κάνουν οι ίδιοι οι μαθητές. Σε γενικές γραμμές η απόδοση ενός σχολείου εξαρτάται από την ποιότητα του συστήματος που έχει υιοθετηθεί, αλλά και από το υπόβαθρο των μαθητών. Τα σχολεία και των δύο κατηγοριών, που έχουν «δυνατούς» μαθητές έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε πόρους, δεν έχουν έλλειψη καθηγητών και δασκάλων και οι μαθητές έχουν μία πιο θετική αντιμετώπιση της εκπαίδευσης.
Εν κατακλείδι, λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικό-οικονομικό υπόβαθρο των μαθητών, μαζί με τα αντίστοιχα υλικά και σχολικά πλεονεκτήματα, η διαφορά στην απόδοση είναι μικρή. Εξάλλου, ακριβώς αυτή η μικρή διαφορά στην απόδοση των μαθητών μεταξύ των δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων σχετίζεται με τη μεγαλύτερη αυτονομία στο πρόγραμμα και τους πόρους των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων. Μάλιστα, η PISA καταλήγει πως όταν τα δημόσια σχολεία που διαθέτουν αντίστοιχο βαθμό αυτονομίας και πόρων, προσελκύουν «δυνατούς» μαθητές τότε τα πλεονεκτήματα των ιδιωτικών σχολείων δεν είναι πλέον φανερά σε 13 από τις 16 χώρες του ΟΟΣΑ.
www.kathimerini.gr