Η Μαρία Παπουτσάκη παρουσιάζει από τις στήλες της Ελευθεροτυπίας το έργο και το αποτέλεσμα στο Λύκειο των φυλακών του Αυλώνα. Δείτε το ρεπορτάζ και θυμηθείτε ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου η συντεταγμένη μας έκφραση να επιβραβεύσει τον στρατιώτη της προσπάθειας Πέτρο Δαμιανό που από τα φροντιστηριακά του χρόνια πριν μεταπηδήσει στη δημόσια εκπαίδευση δημιούργησε το δίκτυο μαθησιακής υποστήριξης των εφήβων κρατουμένων. Η προσπάθεια του Πέτρου έγινε αργότερα ένα Λύκειο ελπίδας για όλους εκείνους που η ζωή τους έσπρωξε στο περιθώριο. Εμείς απλά υποκλινόμαστε στο κοινωνικό έργο ευαίσθητων δασκάλων που αγαπούν την παιδεία και αγωνίζονται με την πυξίδα της προσφοράς, της ανιδιοτέλειας και της συνέχειας γιατί η συχνότητα των πράξεων επιφέρει το αποτέλεσμα.
Ούτε το όνομα, ούτε η καταγωγή του, μόνο το σχολείο του ανακοινώθηκε και ας του απονεμήθηκε βραβείο για την επίδοσή του στο δύσκολο διαγωνισμό της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας, πριν από λίγες μέρες.
Στο σχολείο των φυλακών Αυλώνα είναι εγγεγραμμένοι 283 μαθητές, όμως όσοι φοιτούν πραγματικά ανέρχονται σε 150. Πρόκειται για ένα παιδί της β’ τάξης λυκείου, που ζει και σπουδάζει μέσα στις φυλακές Αυλώνα.
Μαζί με άλλα δέκα παιδιά πήρε μέρος στο διαγωνισμό, που έγινε μέσα στο σχολείο, το οποίο μετατράπηκε σε εξεταστικό κέντρο. Από τα δέκα, τα τρία παιδιά ξεχώρισαν και το γραπτό ενός βραβεύθηκε. Είναι 21 ετών, προέρχεται από χώρα του ανατολικού μπλοκ και είναι στη φυλακή, γιατί -όπως λέει ο διευθυντής του σχολείου του- βρέθηκε μια ατυχή στιγμή σε χώρο που δεν έπρεπε να βρεθεί.
«Είναι ένα παιδί σεμνό, χαμηλών τόνων, που όταν του απευθύνεις το λόγο κοκκινίζει» λέει ο διευθυντής του σχολείου, μαθηματικός Πέτρος Δαμιανός. «Έχει επιφανή και πολλά ταλέντα. Δεν παραιτείται εύκολα. Βρίσκεται μόνο του στην Ελλάδα, αφού οι γονείς του εξακολουθούν να μένουν στην πατρίδα του. Από πέρσι που ήρθε στο σχολείο, καταλάβαμε αμέσως πως είχε κλίση στα μαθηματικά. Είχε γερή βασική παιδεία από την πατρίδα του, και μόλις σε λίγους μήνες έμαθε να μιλάει πολύ καλά τη γλώσσα μας. Έχει ταλέντο στα μαθηματικά, αλλά συγχρόνως διαβάζει λογοτεχνία, παίζει μπάσκετ και ζωγραφίζει υπέροχα. Τον έχουμε ήδη παροτρύνει να λάβει μέρος σ’ έναν διαγωνισμό που θα κάνει το αντίστοιχο σχολείο των γερμανικών φυλακών στη ζωγραφική και μ’ αυτό έχει τώρα απορροφηθεί».
Στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών, που δόθηκαν τα βραβεία της Μαθηματικής Εταιρείας, όλοι οι βραβευθέντες ήταν εκεί με τους γονείς, ακόμη και τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους. Μόνος ο λυκειάρχης του σχολείου των φυλακών σκούπιζε κρυφά τα μάτια του πηγαίνοντας να παραλάβει το βραβείο του μαθητή του.
«Την άλλη μέρα», λέει ο καθηγητής, «οργανώσαμε μια μικρή τελετή μέσα στη φυλακή παρουσία του διευθυντή και όλων των μαθητών για να ανακοινώσουμε την επιτυχία του και να του δώσουμε το βραβείο του. Συγκινημένο το παιδί, δέχθηκε τα συγχαρητήρια των συμμαθητών του, ενώ ο διευθυντής των φυλακών τού έκανε και ένα συμβολικό δώρο 100 ευρώ για τη διάκριση».
Όμως δεν είναι η πρώτη διάκριση που παίρνει ο συγκεκριμένος μαθητής. Πέρσι τον βράβευσε και η Εγκληματολογική Εταιρεία που έχει υιοθετήσει το σχολείο και βραβεύει τους μαθητές με βάση το τρίπτυχο: καλοί βαθμοί, χωρίς απουσίες και καλή συμπεριφορά. Το σχολείο των Φυλακών Αυλώνα μετράει ήδη 11 χρόνια ζωής. Και ο διευθυντής του ήταν εκεί προσφέροντας εθελοντική εργασία, πολλά χρόνια πριν λειτουργήσει το σχολείο το έτος 2000.
Ο λυκειάρχης λέει στην «Κ.Ε.» ότι δεν είναι η πρώτη φορά που το σχολείο παίρνει διακρίσεις: «Για μας είναι διάκριση και το γεγονός ότι κάποια από τα παιδιά μας επιτυγχάνουν στις πανελλήνιες εξετάσεις. Πέρσι, τρία παιδιά μπήκαν σε σχολές των ΤΕΙ».
Δεν είναι εύκολο να είσαι κρατούμενος και να σπουδάζεις. Θέλει κουράγιο να ξεπερνάς τα μύρια προβλήματα, να αφοσιώνεσαι στο διάβασμα και μάλιστα να επιτυγχάνεις το στόχο σου. «Από τα τρία παιδιά που πέρασαν στις πανελλαδικές», αφηγείται ο λυκειάρχης, «το ένα καταφέραμε να μεταφερθεί σε φυλακές κοντά στη σχολή του. Το δεύτερο αποφυλακίσθηκε τις παραμονές των πανελλαδικών και το τρίτο εξακολουθεί να βρίσκεται στον Αυλώνα».
Σ’ αυτά τα παιδιά , αλλά ειδικά στα δέκα που πήραν μέρος στο διαγωνισμό της Μαθηματικής Εταιρείας, ο λυκειάρχης μαζί με άλλους καθηγητές έκαναν φροντιστήριο μετά το καθημερινό πρόγραμμα και τις αργίες, από τον προηγούμενο Οκτώβριο.
Στο σχολείο είναι εγγεγραμμένοι 283 μαθητές, όμως όσοι φοιτούν πραγματικά ανέρχονται σε 150, ενώ στο δημοτικό φοιτούν περί τους 80. Οι αλλοδαποί υπερτερούν, κυρίως είναι Αλβανοί. Η αναλογία αλλοδαπών-Ελλήνων είναι 50-50.
«Όταν όμως άρχισε να λειτουργεί το σχολείο», μας ενημερώνει ο λυκειάρχης, «στο λύκειο ήταν όλοι Έλληνες. Τώρα όμως κυριαρχούν άτομα από το ανατολικό μπλοκ, αλλά και από την Παλαιστίνη, το Σουδάν, την Αλγερία και την Τυνησία. Παιδιά που δεν γνωρίζουν καλά τα ελληνικά όταν έρχονται κι όμως ορισμένα απ’ αυτά μαθαίνουν τέλεια, μέσα σε ελάχιστους μήνες. Πολλά απ’ αυτά με εκπλήσσουν ευχάριστα, ενώ και μετά την αποφυλάκισή τους διατηρώ τηλεφωνική επαφή μαζί τους. Κυρίως όμως με όσα μπαίνουν σ’ έναν δρόμο και εντάσσονται στην κοινωνία. Με αυτούς που δεν επικοινωνώ, θεωρώ ότι ντρέπονται γιατί, ίσως, δεν μπόρεσαν να κρατήσουν τις υποσχέσεις τους για ομαλή ένταξη. Μην ξεχνάτε πως όλα τα παιδιά που βρίσκονται στην προεφηβική ή την εφηβική ηλικία πιστεύω ότι είναι υποψήφια για τις φυλακές Αυλώνα. Καθώς έχω γνωρίσει δεκάδες περιπτώσεις που βρίσκονται στη φυλακή για τυχαίους λόγους που συνδυάζονται με το ορμητικό της ηλικίας, το οικογενειακό περιβάλλον και τις κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες μεγαλώνουν. Κάθε παιδί έχει και τη δική του ιστορία. Μέσα στο σχολείο αυτό, που μπορεί να είναι και το “σχολείο της ελπίδας”, υπάρχουν βασανισμένες ψυχές που ζητούν μια δεύτερη ευκαιρία, κι αυτήν πιστεύω πως πρέπει όλοι να τη δώσουμε».