Month: February 2011

Μεγάλη και ιερή ταραχή προκάλεσε η πρόταση των vouchers στη νεοδογματική ουρά του κρατισμού. Η ένδεια των επιχειρημάτων επιστράτευσε μια παλιά και δοκιμασμένη συνταγή: όταν δεν μπορείς να «σκοτώσεις» τις ιδέες, σκότωσε τους εμπνευστές τους και τους κήρυκές τους! Έτσι, είδαμε όλοι την επιτροπή παιδείας αριστερού κόμματος να ασχολείται όχι με την αποτελεσματικότητα του vouchers system, αλλά με τις αδύναμες πτυχές της προσωπικότητας του Φρίντμαν που υπήρξε σύμβουλος του Πινοσέτ. Είδαμε ακόμη κάποιους να κατηγορούν τον Γ. Στουρνάρα γιατί «δανείζει» το επιστημονικό του κύρος σε νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Η σταλινική πρακτική της προσωπικής στοχοποίησης αποδίδει σύντροφοι, όμως η ένδεια των επιχειρημάτων παραμένει. Η αριστερή αντιπρόταση απουσιάζει και δεν αρκεί η επίκληση του γεγονότος ότι πολλά δημόσια σχολεία έκλεισαν όπου εφαρμόστηκε το σύστημα των κουπονιών.

Η κοινωνία μετρά το αποτέλεσμα και αυτό που οφείλουν να διερευνήσουν οι σύντροφοί μας είναι κατά πόσο η παιδεία βελτιώθηκε όπου τα vouchers εφαρμόστηκαν και κατά πόσο αμβλύνθηκαν οι κοινωνικές ανισότητες. Με απλά Μαθηματικά η σταθμισμένη χρηματοδότηση αποτελεί κατά σύμπτωση μια «νεοφιλελεύθερη» πρόταση. Η κοινωνία δεν ανέχεται πλέον το ομοιόμορφο κρατικό συσσίτιο παιδείας που διαιωνίζει τις ανισότητες. Δείτε ένα ακόμη δημοσίευμα της χθεσινής Αυγής και αντί της ιερής αγανάκτησης ας προσκαλέσει η ιστορική εφημερίδα, ως ανοικτό βήμα στις ιδέες των ενεργών πολιτών, τη δημόσια συζήτηση με επιχειρήματα και προτάσεις χωρίς νεοδογματικούς αφορισμούς και κατάρες.

Αυγή 23.02.2011

Το κύμα αντιδράσεων που ξεσήκωσε η απαίτηση των σχολαρχών να νομοθετηθεί η κρατική ενίσχυση των ιδιωτικών σχολείων μέσω της θεσμοθέτησης κουπονιών παιδείας ανάγκασε την κυβέρνηση να πει προς το παρόν “όχι’. Στη χθεσινή εκδήλωση που διοργάνωσαν στο ΕΒΕΑ οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων για την προβολή της απαίτησής τους, η υφυπουργός Παιδείας, Εύη Χριστοφιλοπούλου, απέκλεισε επί του παρόντος το ενδεχόμενο αυτό, όχι για ιδεολογικούς λόγους, αλλά εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

Η δήλωση αυτή ήταν αποτέλεσμα της άμεσης αντίδρασης της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών, του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, αλλά και του Συνασπισμού. Και οι τρεις πλευρές αντέδρασαν άμεσα στην πρόκληση των σχολαρχών, την οποία ανέλαβε να “ντύσει” επιστημονικά έρευνα του ΙΟΒΕ την οποία παρουσίασε ο πρόεδρος του, Γ. Στουρνάρας. ‘Η Ελλάς δεν είναι μόνο η χώρα όπου θάλλει η φαιδρά πορτοκαλέα’. Είναι και η πατρίδα της απόλυτης φαιδρότητας, όπου συνασπισμένες οι δυνάμεις του νεοσυντηρητικού φιλελευθερισμού προσπαθούν να πουλήσουν επικοινωνιακά ‘φύκια’ της αγοράς ως ‘μεταξωτές κορδέλες’ της επιστήμης με ιλουστρασιόν επιστημονικοφανές περιτύλιγμα, εν προκειμένω του ΙΟΒΕ, του κέντρου τεκμηρίωσης του ΣΕΒ”, τονίζει το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ σε ανακοίνωσή του με την οποία κάνει φύλλο και φτερό την εν λόγω μελέτη.

Η εφαρμογή του θεσμού των κουπονιών σε χώρες όπως οι ΗΠΑ οδήγησε σε κλείσιμο εκατοντάδων δημόσιων σχολείων, σε ριζική ανατροπή των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών και σε μαζικές απολύσεις, τονίζει η ΟΙΕΛΕ επισημαίνοντας ότι η παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας και των σημαντικότερων εργοδοτικών φορέων στην εκδήλωση αποκαλύπτει τις προθέσεις τους.

Ο Ν. Μουζέλης κατηγορεί τον Γ. Στουρνάρα επειδή δανείζει το επιστημονικό του κύρος προκειμένου να νομιμοποιηθεί μια απόπειρα μεγιστοποίησης του κέρδους με δημόσιους πόρους μιας κατηγορίας επιχειρηματιών. Επιχειρείται στην εκδήλωση αυτή να χρησιμοποιηθεί εργαλειακά μια μελέτη εξαιρετικά αμφίβολης επιστημονικότητας, με σκοπό να προωθηθεί η αντιφατική αλλά εύγλωττη «ατζέντα» των ιδιοκτητών ιδιωτικών σχολείων, οι οποίοι αφενός επιτίθενται εναντίον του κρατικού ελέγχου ενώ αφετέρου ζητούν να στηριχθούν οικονομικά από το κράτος τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Δεν είναι τυχαίο ότι το κύριο βάρος της προσπάθειας αυτής πέφτει στην απόπειρα διάλυσης του πλαισίου εργασίας των ιδιωτικών εκπαιδευτικών. Όπως τονίζει ο Ν. Μουζέλης, η συμμετοχή σε μια τέτοια εκδήλωση συντελεί στην περαιτέρω αποδιάρθρωση του κοινωνικού ιστού.

Το ΚΑΝΕΠ – ΓΣΕΕ θεωρεί παράδοξο, την ώρα που το κράτος περικόπτει μισθούς και συντάξεις και συζητείται ακόμα και η εκποίηση κρατικής περιουσίας, να χρηματοδοτεί παράλληλα μια συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρηματιών, πειθόμενο από το επιχείρημα της μελέτης ότι διατηρούν θέσεις εργασίας και πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές. Τόσο η ΟΙΕΛΕ όσο και ο κ. Μουζέλης αποδεικνύουν ότι η μελέτη δεν στηρίζεται σε πρωτογενή έρευνα, αλλά είναι συρραφή αναξιόπιστων και αντιεπιστημονικών επιχειρημάτων. Ένα από τα κύρια επιχειρήματα των σχολαρχών είναι ότι στον διαγωνισμό της PISA 2009 οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων έχουν καλύτερες επιδόσεις στην κατανόηση κειμένου από τους μαθητές των δημοσίων σχολείων. Εκείνο που αποσιωπά η μελέτη, τονίζει ο κ. Μουζέλης, είναι ότι, λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικο – οικονομικό υπόβαθρο των μαθητών, η σχέση αυτή αντιστρέφεται στην Ελλάδα! Οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων βαθμολογούνται κατά 16,9 μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με εκείνους των δημοσίων. Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ πέφτει κι αυτός στο 3,4, αλλά παραμένει υπέρ των μαθητών των ιδιωτικών σχολείων.

Το ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ και η ΟΙΕΛΕ, στην απάντησή τους, τονίζουν την πατρότητα της πρότασης των κουπονιών (ανήκει στον Μ. Φρίντμαν και στη Σχολή του Σικάγου) και παρουσιάζουν στοιχεία για τις καταστροφικές επιπτώσεις της. (Η “Αυγή” στο κυριακάτικο φύλλο της δημοσίευσε εκτενές ρεπορτάζ τόσο για την ταυτότητα της πρότασης όσο και για τις αντιδράσεις που προκαλεί η εφαρμογή της.)

Το Τμήμα Παιδείας του Συνασπισμού σε ανακοίνωσή του τονίζει ότι η εφαρμογή των ιδεών του Μίλτον Φρίντμαν, οικονομικού συμβούλου του Χιλιανού δικτάτορα Πινοσέτ, οδήγησε στην πλήρη διάλυση το δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης των ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτές, το κράτος δεν χρηματοδοτεί το σχολείο, αλλά τον μαθητή, ο οποίος μπορεί να διαθέτει το εκπαιδευτικό του «κουπόνι» είτε στο δημόσιο είτε στο ιδιωτικό σχολείο. Με τα έσοδα αυτά το σχολείο θα πρέπει να πληρώνει τους εκπαιδευτικούς και ταυτόχρονα να καλύπτει τις λειτουργικά του ανάγκες. Όσο περισσότερους μαθητές προσελκύει, τόσο περισσότερα κουπόνια θα έχει, άρα και περισσότερους πόρους. Στην αντίθετη περίπτωση, το σχολείο θα μαραζώσει και θα κλείσει, εκτός εάν οι ίδιοι οι γονείς βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Η αντίθεση του Συνασπισμού σε αυτά τα σχέδια είναι απόλυτη και κατηγορηματική.

Ριζικές αλλαγές στο σύστημα μετεγγραφών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ετοιμάζει το υπουργείο Παιδείας, γράφει στο σημερινό «Έθνος» η Νικολίτσα Τρίγκα. Οι μετακινήσεις σπουδαστών θα γίνονται μόνο προς τμήματα που έχουν ίδια μόρια εισαγωγής, ανεξάρτητα από το γνωστικό αντικείμενό τους.

Δραστικές αλλαγές στο σύστημα των μετεγγραφών ετοιμάζει για άλλη μια φορά το υπουργείο Παιδείας προκειμένου να ανακόψει το τεράστιο «ρεύμα» αιτήσεων μετεγγραφής από τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης της περιφέρειας προς τα κεντρικά.

Η υπουργός Άννα Διαμαντοπούλου μελετά το ενδεχόμενο -και μάλιστα το ανακοίνωσε στους πρυτάνεις των ΑΕΙ- να μην επιτρέπονται πλέον οι μετεγγραφές από τα τμήματα των περιφερειακών ιδρυμάτων προς τα αντίστοιχα κεντρικά, αλλά μόνο σε αυτά που έχουν ίδια μόρια εισαγωγής. Δηλαδή αν κάποιος εισαχθεί στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης με 15.000 μόρια δεν θα μπορεί να ζητήσει μετεγγραφή στο αντίστοιχο τμήμα του Πανεπιστημίου της Αθήνας το οποίο απαιτεί 17.000 μόρια αλλά σε οποιοδήποτε άλλο που θα έχει βάση εισαγωγής τα 15.000 και ας μην είναι αντίστοιχο.

Η πρόταση αυτή έγινε επίσημα από την υπουργό Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου προς τους πρυτάνεις το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, κατά τη διάρκεια της συνόδου τους, που έγινε στο Ναύπλιο. Η σκέψη της υπουργού μάλιστα έγινε αποδεκτή από τους εκπροσώπους των πανεπιστημίων, οι οποίοι χρόνια τώρα ζητούν ουσιαστικές αλλαγές στο σύστημα των μετεγγραφών ή να καταργηθεί, διότι προκαλεί στα ιδρύματα σοβαρότατα προβλήματα λειτουργίας.

Για το ζήτημα αυτό δεν έγινε περαιτέρω συζήτηση για τις λεπτομέρειες των αλλαγών (καθώς θα χρειαστούν πολλές επιπλέον ρυθμίσεις) κατά τη διάρκεια των εργασιών της συνόδου, αλλά οι πρυτάνεις δήλωσαν στην υπουργό εκ των προτέρων ότι θέλουν ένα σύστημα μετεγγραφών λειτουργικό, το οποίο δεν θα γίνεται αιτία να «αποδεκατίζονται» τα περιφερειακά ιδρύματα από φοιτητές και τα κεντρικά να φτάνουν σε κατάσταση ασφυξίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολλά ιδρύματα του κέντρου ο αριθμός των φοιτητών σε διάφορα τμήματα μετά τις μετεγγραφές διπλασιάζεται ή και τριπλασιάζεται, με αποτέλεσμα τα ιδρύματα να μην μπορούν να ανταποκριθούν στις εκπαιδευτικές (και όχι μόνο) ανάγκες.

«Εμείς δηλώσαμε στην υπουργό ότι θα στηρίξουμε αυτές τις αλλαγές που θα εξορθολογίζουν το σύστημα των μετεγγραφών και θα ανακόψουν τις αθρόες μετεγγραφές οι οποίες είναι καθοδηγούμενες» τόνισε στο «Έθνος» ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Θ. Παπαθεοδώρου.

Οι πρυτάνεις μάλιστα θεωρούν ότι το νέο αυτό σύστημα των μετεγγραφών θα λύσει κατά ένα μεγάλο μέρος το πρόβλημα που υπάρχει με το ισχύον και υποστηρίζουν ότι επειδή κανείς δεν θα θέλει να μετεγγραφεί σε τμήμα που δεν θα είναι αντίστοιχο με αυτό στο οποίο εισήχθη, θα μειωθεί δραστικά και ο αριθμός των αιτήσεων, καθώς αυτό θα το γνωρίζουν οι απόφοιτοι των λυκείων εκ των προτέρων.

Η εκτίμηση αυτή προφανώς θα επαληθευτεί καθώς είναι δεδομένο ότι κάθε χρόνο χιλιάδες υποψήφιοι που πληρούν τις προϋποθέσεις για μετεγγραφή συμπληρώνουν το μηχανογραφικό δελτίο με βάση τους βαθμούς τους και έχοντας υπόψη ότι μετά την εισαγωγή τους θα μπορέσουν να διεκδικήσουν τη μετεγγραφή τους και να μεταπηδήσουν σε αντίστοιχη σχολή της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης.

Οι υποψήφιοι θα καταβάλουν τέλη για να παρακαθίσουν στις Παγκύπριες Εξετάσεις, τα οποία καθορίζονται -για το 2011- σε 25 ευρώ για κάθε εξεταζόμενο μάθημα πρόσβασης. Για την Εξέταση Πρακτικής Δοκιμασίας και την προφορική εξέταση των Δραματικών Σχολών, το τέλος ανέρχεται στα 50 ευρώ. Τα παιδιά των εγκλωβισμένων απαλλάσσονται από τα εξεταστικά τέλη, αφού προσκομίσουν σχετικό πιστοποιητικό από την Υπηρεσία Ανθρωπιστικών Θεμάτων. Το ανακάλυψα ανατρέχοντας στις σελίδες του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου και αναρωτήθηκα τι θα συνέβαινε στη χώρα μας αν η κυβέρνηση επέβαλε ανάλογα εξέταστρα. Μήπως πρέπει να αντιγράψουμε τις πρακτικές της «κομμουνιστικής» Κύπρου ή έχει αλωθεί και αυτή από τον καπιταλισμό των vouchers σύντροφε Οδυσσέα;

·  Στη μελέτη γίνεται προσπάθεια να:

• χαρτογραφηθεί η επικρατούσα κατάσταση στην ιδιωτική εκπαίδευση πρώτου και δεύτερου βαθμού παρουσιάζοντας τόσο τα βασικά της μεγέθη, όσο και το ρυθμιστικό πλαίσιο που τη διέπει,
• εξεταστεί το αντίστοιχο ρυθμιστικό πλαίσιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δίνοντας έμφαση σε χώρες που χαρακτηρίζονται από πιο προηγμένα εκπαιδευτικά συστήματα σε σχέση με την Ελλάδα,
• να αναλυθούν τα αποτελέσματα των Ελλήνων μαθητών σε ένα διεθνώς αναγνωρισμένο πρόγραμμα (PISA), με στόχο την ανάδειξη των υστερήσεων αλλά ενδεχομένως και των πλεονεκτημάτων.

Μέσω της συγκριτικής ανάλυσης του εγχώριου θεσμικού πλαισίου, αλλά και των επιδόσεων των ελλήνων μαθητών σε σχέση με τους λοιπούς ευρωπαίους συνομήλικούς τους, γίνονται ορατές συγκεκριμένες πτυχές του εγχώριου εκπαιδευτικού προγράμματος όπου απαιτούνται αλλαγές.

• Στην Ελλάδα, το σχολικό έτος 2008-09 φοιτούσαν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση 640.036 μαθητές, το 92,7% των οποίων παρακολουθούσε δημόσια σχολεία. Παρόμοια κατανομή μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων εμφανίζεται και ως προς τους εκπαιδευτικούς, με το 95,8% αυτών να διδάσκουν σε δημόσια σχολεία. Αναφορικά με την αναλογία μαθητών προς εκπαιδευτικούς, φθάνει τους 9,5 μαθητές στα δημόσια σχολεία και τους 11,6 μαθητές στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Αυτή η διάσταση διατηρείται αναλογικά και στο μέσο αριθμό μαθητών ανά τμήμα.
• Το σχολικό έτος 2008-09, φοιτούσαν στα δημόσια και ιδιωτικά Γυμνάσια πάνω από 350 χιλ. μαθητές, το 93,1% των οποίων παρακολούθησε δημόσιο σχολείο. Την ίδια κατανομή παρουσιάζουν οι εκπαιδευτικοί μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων, με το 6,8% να εργάζεται σε ιδιωτικά. H αναλογία μαθητών προς εκπαιδευτικούς τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα της δευτεροβάθμιας υποχρεωτικής εκπαίδευσης διαμορφώνεται στους 8 μαθητές ανά εκπαιδευτικό.
• Όσον αφορά στη μη υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εξαιρουμένων των ειδικών οργανωτικών σχημάτων και λειτουργικών δομών της, τα δημόσια Γενικά Λύκεια αποτελούν σχεδόν το 92,0% των σχολείων αυτής της κατηγορίας. Η αναλογία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα διατηρείται και στους εκπαιδευτικούς, καθώς το 7,6% αυτών εργάζεται στα ιδιωτικά Γενικά Λύκεια. Από την πλευρά της ζήτησης για μη υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το 7,1% των μαθητών των Γενικών Λυκείων φοιτά σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Η προκύπτουσα αναλογία μαθητών προς εκπαιδευτικούς δε διαφέρει σημαντικά μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Το Ρυθμιστικό Πλαίσιο Λειτουργίας των Ιδιωτικών Σχολείων απασχολεί το νομοθέτη από την απαρχή του ελληνικού κράτους.

• Η ίδρυση και λειτουργία ιδιωτικών σχολείων έχει απασχολήσει την ελληνική πολιτεία ήδη από το Πολιτικό Σύνταγμα του 1827. Από τότε, πλήθος νόμων έχουν σχηματοποιήσει την ισχύουσα κατάσταση. Η πρώτη ιδιωτική πρωτοβουλία στην εκπαίδευση καταγράφεται το 1836 με την ίδρυση της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, ενώ το 1843 ιδρύεται το Βαρβάκειο και το 1849 το «Ελληνικόν Εκπαιδευτήριον» με εκπαιδευτικά κυρίως προγράμματα κλασικής κατεύθυνσης.
• Τα ιδιωτικά σχολεία στην Ελλάδα ιδρύονται μόνο με κρατική άδεια, με το δικαίωμα ίδρυσης ιδιωτικών σχολείων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση να κατοχυρώνεται με το γνωστό άρθρο 16 (παρ. 8) του μέχρι σήμερα ισχύοντος Συντάγματος του 1975.
• Το ελληνικό κράτος ασκεί εποπτεία και στη λειτουργία των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, μέσω του Υπουργείου Παιδείας, με την πλειοψηφία των νόμων/τροπολογιών που αφορούν στη δημόσια εκπαίδευση να έχουν εφαρμογή και στην ιδιωτική.
• Το ισχύον νομικό πλαίσιο της ιδιωτικής γενικής εκπαίδευσης προκύπτει από το νόμο 682/77, το ν.1566/85, που αναθεώρησε σχετικό νόμο του 1983, ενώ επίσης κομβικοί θεωρούνται και οι ν.2986/2002 και ο πλέον πρόσφατος ν.3848/2010.

Οι βασικότερες στρεβλώσεις σχετίζονται με την ανελαστικότητα στο εργασιακό καθεστώς των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, την αδυναμία διαφοροποίησης του προγράμματος σπουδών των ιδιωτικών σχολείων και τα δίδακτρα.

• Η οργάνωση και λειτουργία των ιδιωτικών σχολείων έχει σε μεγάλο βαθμό εξομοιωθεί με αυτές των δημοσίων. Ο νομοθέτης δεν επιτρέπει στα ιδιωτικά σχολεία να διαφοροποιηθούν, όχι μόνο στον τρόπο διαχείρισης των εκπαιδευτικών, αλλά και αναφορικά με το περιεχόμενο και τον τρόπο οργάνωσης των μαθημάτων (ωρολόγιο πρόγραμμα, αναλυτικό πρόγραμμα, οργανική σύνθεση του προσωπικού κ.τ.λ.).
• Βασικές αγκυλώσεις που επισημαίνονται στο θεσμικό πλαίσιο σχετίζονται κυρίως με τον τρόπο πρόσληψης εκπαιδευτικών, την αδυναμία απόλυσης μετά τη λήξη σύμβασης εργασίας (κατά περιπτώσεις) και σε περίπτωση κατάργησης τμήματος/μαθήματος επιλογής. Μάλιστα, μέχρι πρότινος, ο απολυμένος λόγω κατάργησης ιδιωτικού σχολείου εκπαιδευτικός απορροφούνταν παραχρήμα σε δημόσιο σχολείο (με περιορισμούς).
• Σημαντικές αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς των εκπαιδευτικών έχει επιφέρει ο τελευταίος σχετικός νόμος, ο υπ’ αριθμόν 3848 του 2010. Ο νόμος αυτός αναμφίβολα προβαίνει σε βελτιώσεις του εργασιακού καθεστώτος στην ιδιωτική εκπαίδευση. Εντούτοις, δεν αίρονται όλες οι στρεβλώσεις και οι αγκυλώσεις της πρότερης νομοθεσίας, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζουν να ισχύουν ερμηνευτικές εγκύκλιοι, διατάξεις κ.τ.λ. που βασίζονται στην παλαιότερη λογική της κρατικής παρέμβασης. 
• Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο διαφυλάττει την απαρέγκλιτη από τα ιδιωτικά σχολεία υιοθέτηση του ωρολόγιου και αναλυτικού σχολικού προγράμματος. Αν και ο ν.682/1977 προβλέπει τη δυνατότητα αναγνώρισης παρεκκλίσεων, η διαδικασία που απαιτείται θεωρείται τόσο περίπλοκη που ουσιαστικά αποθαρρύνεται η όποια σχετική προσπάθεια. Η ακαμψία αυτή θεωρείται πως οδηγεί σε αδυναμία ανάπτυξης οποιαδήποτε καινοτομικής πρωτοβουλίας ή ακόμα και πειραματικής εκπαιδευτικής διαδικασίας.
• Μια ακόμα σημαντική στρέβλωση είναι ότι στην Ελλάδα, οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων επιβαρύνονται με την υποχρεωτική αγορά των διδακτικών βιβλίων, όταν αυτά παραχωρούνται δωρεάν στο μαθητή του δημοσίου σχολείου. Ταυτόχρονα, δεν αναγνωρίζεται το δικαίωμα μετακίνησης του μαθητή ιδιωτικού σχολείου με το μειωμένο μαθητικό εισιτήριο, ενώ επιπλέον καταβάλλεται εμμέσως ένας πρόσθετος φόρος με τη μορφή παράβολου εγγραφής που συγκεντρώνεται σε έναν ειδικό λογαριασμό, τον Ειδικό Λογαριασμό Ιδιωτικής Γενικής Εκπαίδευσης (ΕΛΙΓΕ).

Υψηλή κρατική παρεμβατικότητα και απουσία κρατικής στήριξης στην ελληνική ιδιωτική εκπαίδευση, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.

• Η σύγκριση ανάμεσα στα εκπαιδευτικά συστήματα στις χώρες της Ευρώπης αφορά στο γενικό νομοθετικό πλαίσιο (προϋποθέσεις ίδρυσης, τυπικά προσόντα διδακτικού-διοικητικού προσωπικού, καταλληλότητα σχολικών εγκαταστάσεων/υποδομές ασφάλειας & υγείας, περιεχόμενο εκπαίδευσης, εύρος κρατικού ελέγχου, τρόποι κρατικής χρηματοδότης/ επιχορήγησης των ιδιωτικών σχολείων και το ύψος των διδάκτρων, ισότητα των προγραμμάτων σπουδών, των προσόντων των διδασκόντων και των αποκτούμενων ικανοτήτων (μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων).
• Μέσω της σύγκρισης προκύπτει πως ειδοποιός διαφορά μεταξύ της ιδιωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και στις υπόλοιπες χώρες είναι η υψηλή παρεμβατικότητα του κράτους στη λειτουργία της πρώτης και η απουσία της όποιας κρατικής χρηματοδότησης. Το στοιχείο αυτό γίνεται εντονότερο, εφόσον προσεγγιστεί υπό το δεδομένο ότι παρ’ όλο που λειτουργούν μη επιχορηγούμενα από το κράτος ιδιωτικά σχολεία και σε άλλες χώρες εκτός από την Ελλάδα, μόνο στη χώρα μας και στις περιοχές της Σκωτίας και της Νότιας Ιρλανδίας δε συνυπάρχουν με επιχορηγούμενα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Επιπλέον, σε όλες τις χώρες, με εξαίρεση την Ελλάδα, την Ιταλία και τις περιοχές της Σκοτίας και της Βορείου Ιρλανδίας, εκτός του ότι η συνήθης μορφή λειτουργίας ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων περιλαμβάνει γενναίες επιχορηγήσεις από το κράτος, το μέγεθος της επιχορήγησης αυτής ξεπερνά, στις περισσότερες περιπτώσεις, το 50% των συνολικών επιχορηγήσεων τους.
• Μέσα σε αυτό το ισχυρό ρυθμιστικό καθεστώς λειτουργίας, τα ιδιωτικά σχολεία υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, συγκεντρώνουν ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης όπου λειτουργούν μη-χρηματοδοτούμενα ιδιωτικά σχολεία, το υψηλότερο ποσοστό μαθητών επί του συνόλου όσων φοιτούν στην υποχρεωτική εκπαίδευση, περίπου 6%. Αυτό σημαίνει ότι χωρίς καμία μορφής οικονομική υποστήριξη από την πλευρά του κράτους, τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια στην Ελλάδα έχουν κατορθώσει να αποκτήσουν ισχυρή παρουσία στο εγχώριο εκπαιδευτικό σύστημα, γεγονός που υπογραμμίζει την εμπιστοσύνη κάποιων γονέων στην ποιότητα εκπαίδευσης που αυτά προσφέρουν.

Η αναποτελεσματικότητα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και η ανάγκη αναδιαμόρφωσής του, καθώς και η υπεροχή των ιδιωτικών έναντι των δημόσιων σχολείων αντικατοπτρίζεται στα απογοητευτικά αποτελέσματα του PISA 2009.

• Το PISA (Programme for International Student Assessment) αποτελεί ένα τυποποιημένο πρόγραμμα του ΟΟΣΑ που αξιολογεί τις γνώσεις, τα προσόντα και τις αντιλήψεις των μαθητών σε τρεις θεματικές ενότητες: τις επιστήμες, τα μαθηματικά και την ανάγνωση. Τα αποτελέσματα του PISA παρατίθενται σε συγκεκριμένες κλίμακες που έχουν αναπτυχθεί για την κάθε θεματική ενότητα. Οι κλίμακες αυτές χωρίζονται σε επίπεδα (1 έως 6) που σχετίζονται με ομάδες ερωτήσεων: με τη δυσκολία των ερωτήσεων να εντείνεται σε κάθε υψηλότερο Επίπεδο. Η έρευνα του 2009 εστιάστηκε στην Κατανόηση Κειμένου.
• Η επίδοση της Ελλάδας σε σχέση με την κατανόηση κειμένου το 2009 βρίσκεται σημαντικά κάτω από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ, καταλαμβάνοντας την 29^η θέση στην κατάταξη. Ένας στους πέντε έλληνες μαθητές βρέθηκε στο 2^ο επίπεδο δυσκολίας, ενώ μόλις το 6% κατάφερε να φτάσει τα δύο τελευταία επίπεδα υψηλών επιδόσεων.
• Ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας αποτελεί το γεγονός ότι στην Ελλάδα, φαίνεται να είναι περιορισμένη η επίδραση των κοινωνικο-οικονομικών παραγόντων στις επιδόσεις των μαθητών τόσο σε διασχολικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο τάξεων σε σχέση με άλλα κράτη-μέλη.
• Η Ελλάδα (ακολουθώντας τις ΗΠΑ) σημειώνει τη δεύτερη μεγαλύτερη απόκλιση μεταξύ των επιδόσεων μαθητών ιδιωτικών και δημόσιων σχολείων.

–  Στο PISA 2009 τα ιδιωτικά σχολεία στην Ελλάδα και οι μαθητές τους κατέγραψαν επιδόσεις υψηλότερες κατά 25 μονάδες σε σύγκριση με τα δημόσια σχολεία και τους εκεί μαθητές,  όταν ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ βρίσκεται στις +14 μονάδες, υπέρ των ιδιωτικών σχολείων.

–     Αντιθέτως, μόνο σε επίπεδο μαθητών, τα δημόσια σχολεία φαίνεται να υπερτερούν κατά 17 μονάδες έναντι των ιδιωτικών. Εάν ληφθεί υπ’ όψη το οικογενειακό υπόβαθρο του εξεταζόμενου μαθητή, τότε το μέσο πλεονέκτημα των επιδόσεων υπέρ των ιδιωτικών σχολείων στην Ελλάδα διαμορφώνεται στις 15,8 μονάδες, ενώ αντιστοίχως, τα ιδιωτικά σχολεία στις χώρες του ΟΟΣΑ υπερτερούν έναντι των δημοσίων κατά 18 μονάδες βαθμολογίας.

–     Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας στην Κατανόηση Κειμένου, η ιδιωτική διαχείριση των σχολείων οδηγεί σε υψηλότερες επιδόσεις των μαθητών. Επομένως, τα οφέλη ενός ιδιωτικού σχολείου φαίνεται πως δεν εκλύονται τόσο από το κοινωνικο-επίπεδο των οικογενειών που τα επιλέγουν, όσο από τα πλεονεκτήματα καλλιέργειας και τάσης προς τη γνώση που επιδεικνύουν συνήθως τέτοια παιδιά.

–     Οι επιδόσεις της Ελλάδας τόσο στις Επιστήμες, όσο και στα Μαθηματικά είναι απογοητευτικές: στις επιστήμες, η Ελλάδα κατέχει την 5^η χαμηλότερη επίδοση, ενώ το ¼ των ελλήνων μαθητών δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το 2^ο επίπεδο (17,9% ο μέσος όρος ΟΟΣΑ). Μόλις το 3% σημείωσε υψηλές επιδόσεις, ποσοστό που κατατάσσει τη χώρα και πάλι στις χαμηλότερες θέσεις. Στα Μαθηματικά, οι επιδόσεις των ελλήνων μαθητών βρίσκονται στην τρίτη θέση από το τέλος (με Τουρκία και Μεξικό να αποτελούν τους ουραγούς), ενώ ένας στους τρεις δεν κατάφερε να ξεπεράσει το 2^ο επίπεδο δυσκολίας. Ταυτόχρονα, μόνο το 5,7% σημείωσε υψηλές επιδόσεις στην εξέταση (σε αντίθεση με το 13,4% που είναι ο μέσος όρος των μελών του ΟΟΣΑ).

Η σύγκριση ανάμεσα στον τρόπο λειτουργίας της ιδιωτικής εκπαίδευσης στις χώρες της Ε.Ε. υπογραμμίζει την έλλειψη υποστηρικτικών δομών της ιδιωτικής εκπαίδευσης από το κράτος στην Ελλάδα.

• Ο κλάδος των ιδιωτικών σχολείων (πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) στην Ελλάδα φαίνεται να έχει επιδείξει σημαντικό σθένος. Κι αυτό διότι, το μερίδιο των μαθητών που κατέχουν τα ιδιωτικά σχολεία είναι το μεγαλύτερο ανάμεσα στις χώρες όπου λειτουργούν μη χρηματοδοτούμενα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια (Γαλλία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο), φθάνοντας στην υποχρεωτική εκπαίδευση το 6% των μαθητών. Δεδομένου, μάλιστα, ότι τα ιδιωτικά αυτά εκπαιδευτήρια δε λαμβάνουν καμίας μορφής επιχορήγηση από το κράτος, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, και οι «πελάτες τους» (οι γονείς των μαθητών τους) βρίσκονται αντιμέτωποι με αρκετά αντικίνητρα αναφορικά με την επιλογή ιδιωτικού σχολείου, μπορεί να υποστηριχθεί τελικά ότι ο εν λόγω εγχώριος κλάδος συγκαταλέγεται τουλάχιστον ανάμεσα στους πλέον ανθεκτικούς στην Ε.Ε..
• Σε αντίθεση με ό,τι επικρατεί σε άλλες χώρες της Ευρώπης, στην Ελλάδα το κράτος δεν προσφέρει καμιάς μορφής στήριξη στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, δεν επιτρέπει τη συμμετοχή τους σε σχετικά έργα του Αναπτυξιακού Νόμου, ενώ οι δομές του εργασιακού καθεστώτος των ιδιωτικών εκπαιδευτικών λειτουργούν ενδεχομένως ως τροχοπέδη για τη διατήρηση υψηλού επιπέδου παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών που πρωταρχικά ωφελεί τους μαθητές/ απόφοιτους.
• Το καθεστώς των πολλαπλών κρατικών ελέγχων παραμένει ισχυρό, παρ’ ότι η Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει, όπως άλλες χώρες της Ε.Ε., σε αποκέντρωση των κρατικών υπηρεσιών, με αντίστοιχη ανακατανομή των αρμοδιοτήτων τους σε περιφερειακούς / αυτοδιοικητικούς φορείς, η οποία συνήθως ευνοεί τη διενέργεια συχνότερων ελέγχων, ενώ βελτιώνει την ποιότητα των αποτελεσμάτων τους. Διατηρείται έτσι ένα γραφειοκρατικό σύστημα κεντρικού ελέγχου που δεν είναι αποδοτικό, όπως αποδεικνύουν τα αποτελέσματα του PISA 2009.
• Σε ό,τι αφορά στην οικονομική στήριξη των οικογενειών παιδιών που φοιτούν στην υποχρεωτική εκπαίδευση, μπορεί να χαρακτηριστεί ως χαμηλή, δεδομένου ότι στην Ελλάδα δεν καλύπτεται από το κράτος μέρος των δαπανών των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων και επομένως τα έσοδά τους προέρχονται εξολοκλήρου από δίδακτρα. Το ελληνικό κράτος παρέχει στις οικογένειες με παιδιά που φοιτούν στην υποχρεωτική εκπαίδευση τα συνήθη επιδόματα τέκνων και αντίστοιχες φοροελαφρύνσεις. Αυτές οι έμμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις παρέχονται στις περισσότερες χώρες τις Ε.Ε., σε πολλές από τις οποίες, όμως, συνυπάρχουν με την επιχορήγηση της ιδιωτικής εκπαίδευσης, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Επιπλέον, κερδίζει συνεχώς έδαφος στην Ε.Ε. η πολιτική της επιχορήγησης μαθητών, με τη μορφή των σχολικών κουπονιών, η οποία ήδη εφαρμόζεται σε εννέα χώρες. Οι χώρες αυτές επιχορηγούν κατηγορίες ή ακόμα και το σύνολο των δαπανών (Ολλανδία) των ιδιωτικών σχολείων.
• Στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε., το κράτος όχι μόνο επιχορηγεί μέρος των δαπανών λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων, αλλά ταυτόχρονα υποστηρίζει τις οικογένειες των μαθητών τους σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι στην Ελλάδα. Στον αντίποδα, οι Έλληνες γονείς που προτιμούν τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια δε χαίρουν καμίας επιδότησης, επιβαρύνονται με το σύνολο των εξόδων, αφού οι μαθητές ιδιωτικών σχολείων εξαιρούνται της δωρεάν παροχής βιβλίων, ενώ ταυτόχρονα οι μαθητές δεν απολαμβάνουν ούτε τις συνήθεις ατέλειες σε μέσα μαζικής μεταφοράς.

Η συνεργασία του κράτους με τους ιδιοκτήτες των ιδιωτικών σχολείων θεωρείται επιβεβλημένη για την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος.

• Στην παρούσα χρονική και οικονομική συγκυρία, θα μπορούσε να υποστηριχθεί πως η επικαιροποίηση, ουσιαστικά, του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και η υποστήριξη των ιδιωτικών σχολείων πόρρω απέχει από την επίτευξη των άμεσων αναγκών.
• Όμως, οι φειδωλές επενδύσεις στην εκπαίδευση βραχυπρόθεσμα είναι εξαιρετικά κοστοβόρες μακροπρόθεσμα και άρα, η βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης πρέπει να αποτελεί συνεχές στοίχημα για την όποια πολιτική εξουσία, λόγω της αδιαβάθμητης προστιθέμενης αξίας που αυτή επιφέρει.
• Πρωταρχικός στόχος των κρατικών παρεμβάσεων θα πρέπει να είναι η αναβάθμιση της παιδείας συνολικά, έτσι ώστε ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης, κάθε Έλληνας/Ελληνίδα να έχει πρόσβαση σε ένα σχολείο που να τον/την προετοιμάζει για τις απαιτήσεις του μέλλοντος.
• Επιπροσθέτως, η ιδιωτική εκπαίδευση θα πρέπει να ιδωθεί ως συμπληρωματικός πυλώνας στην εκπαίδευση και όχι ως ανταγωνιστικό κομμάτι της.

« Δεν είναι εποχές που μπορεί το κράτος να βοηθήσει μέσω κουπονιών την ιδιωτική εκπαίδευση» τόνισε η υφυπουργός η οποία ανακοίνωσε ότι μετά την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την ανώτατη εκπαίδευση το υπουργείο θα προχωρήσει στην κατάρτιση θεσμικού πλαισίου για την ιδιωτική εκπαίδευση.

Η πρόταση για «κουπόνια » στην εκπαίδευση παρουσιάστηκε στην εκδήλωση οδηγώντας σε αντιπαράθεση τους ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων με το Κέντρο  Εκπαιδευτικής πολιτικής της ΓΣΕΕ (ΚΑΝΕΠ).   Σύμφωνα με την πρόταση του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σχολείων που απευθύνεται προς την κυβέρνηση, θα πρέπει να δοθούν εκπαιδευτικά κουπόνια στους μαθητές, προκειμένου να επιλέγουν το σχολείο τους. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας  Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών (ΟΙΕΛΕ), Μιχ.Κουρουτός, είπε χαρακτηριστικά ότι  πρόκειται για προσπάθεια μεγιστοποίησης του κέρδους μιας κατηγορίας επιχειρηματιών με δημόσιους πόρους.
Να σημειωθεί ότι όταν ανέβηκε στο βήμα η υφυπουργός Παιδείας, δύο εκπαιδευτικοί ξεδίπλωσαν πανό που έγραφε: « Πρώτα ο μαθητής ή πρώτα το κέρδος; ».  Ο Πρόεδρος του ΙΟΒΕ Ι. Στουρνάρας που άνοιξε την εκδήλωση αναφέρθηκε στη μελέτη που εκπονήθηκε για τα ιδιωτικά σχολεία και τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης  στην προοπτική ανάπτυξης της χώρας μας, ενώ τάχθηκε υπέρ του θεσμού του διεθνούς απολυτηρίου.

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Χρ. Πρωτόπαπας κατά τη διάρκεια της ομιλίας του μεταξύ άλλων αναφέρθηκε και στο άρθρο 16. Τάχθηκε υπέρ της κατάργησης του λέγοντας ότι έχουμε ανάγκη αυτή την αλλαγή για καλύτερη παιδεία.  Ο Ευρ. Στυλιανίδης, εκ μέρους της Ν.Δ. είπε ότι τα ιδιωτικά σχολεία θα μπορούσαν να προσφέρουν υποτροφίες σε παιδιά που δεν έχουν να πληρώσουν τα δίδακτρα, ενώ τόνισε ότι «δεν είναι παράλογο να επενδύει η πολιτεία στην ιδιωτική εκπαίδευση η οποία μπορεί να συμμετέχει στα προγράμματα ΕΣΠΑ».

Ο Θ. Σκυλακάκης, εκ μέρους της Δημοκρατικής Συμμαχίας υποστήριξε την άποψη ότι τα χρήματα που δαπανούμε θα πρέπει να ακολουθούν το μαθητή και όχι την εκπαιδευτική μονάδα.

(Πηγή «ΑΠΕ»)

Σημείωση του ιστολογίου: το θέμα των vouchers άνοιξε επιτέλους στην τελευταία χώρα του υπαρκτού παραλογισμού τρομάζοντας τους βολεμένους και τους κρατικοδίαιτους, οι οποίοι ατυχώς αδυνατούν να αντιπροτείνουν …