Month: January 2011

Το καλοκαίρι του 1974 τέλειωσα την Ε’ Γυμνασίου και όπως τόσοι και τόσοι νέοι βρέθηκα στις πύλες των φροντιστηρίων. Η θεωρητική κατεύθυνση που διάλεξα με έφερε στο “Θεωρητικό Φροντιστήριο” της οδού Κωλέττη, στα Εξάρχεια. Ερχόμουνα από ένα Πρότυπο Γυμνάσιο της εποχής, νεοιδρυθέν το 1971, την “Πρότυπον Ευαγγελικήν Σχολήν Νέας Σμύρνης” που υποτίθεται ότι πληρούσε αυστηρότερες προδιαγραφές στη μάθηση που μας παρείχε μαζί με τον υπερσυντηρητισμό της εποχής. Τρίχες! Τίποτα δεν μας παρείχε. Παπαγαλία και μιζέρια, μιζέρια και παπαγαλία! Και κανείς δάσκαλος να θαυμάσεις και ν’ αγαπήσεις για κάποια χαραμάδα φως που θα σου άνοιγε να ξεστραβωθείς στο χουντικό σκοτάδι. Οι του “Πρακτικού” συμμαθητές μας φαίνονταν ευχαριστημένοι, τους αρκούσε που μάθαιναν τα κόλπα να λύνουν ασκήσεις.
Στριμωχτήκαμε στις μικρές αίθουσες του κτιρίου της οδού Λόντου και περιμέναμε να γνωρίσουμε έναν καινούργιο κόσμο, που εκτός από παραπαιδεία με όλη τη καχυποψία που συνόδευε την προσέγγισή μας, για μας τα παιδιά που τα περισσότερα σχολικά χρόνια τα θητεύσαμε σε ένα αυταρχικό σχολείο, ήταν κι ένας κόσμος ελευθερίας. Ελευθερίας, πρώτα στο ωράριο (7 με 10 το βράδυ), ελευθερία κινήσεων (ταξίδι στο κέντρο της Αθήνας μακριά από τη γονεϊκή επιτήρηση) και φυσικά για μας τ’ αγόρια που ανήκαμε σε γυμνάσιο Αρρένων ήταν και ελευθερία πρωτοβουλιών στην προσέγγισή μας με τα κορίτσια! Όλα συγκλονιστικά!
Καλά όλ’ αυτά, αλλά το πιο συγκλονιστικό για μένα ήταν η αποκάλυψη ότι τα Αρχαία Ελληνικά και η Λογοτεχνία (ποίηση και πεζογραφία) μπορούσαν να μου δώσουν, εκτός από την απόλαυση να τα “ξεκλειδώνω” και να επικοινωνώ μαζί τους, μια βαθιά εμπειρία ζωής που μπορούσε πια να διαποτίσει και τον τρόπο σκέψης μου και τον τρόπο της ζωής μου. Κι αυτά όχι περίκλειστα, όχι στεγανά, απομονωμένα από την ιστορία και την σύγχρονη πραγματικότητα. Αξέχαστα θα μου μείνουν τα “πετάγματα” και οι “λοξοδρομήσεις” του Μπελεζίνη στην ιστορία, αρχαία, βυζαντινή και νεώτερη, κι ας μας δίδασκε αρχαία ελληνική θεματογραφία. Όπως φυσικά και οι αντίστοιχες, δηκτικότατες κι αυτές, στην ζέουσα σύγχρονη πραγματικότητα της μεταπολίτευσης μαζί με τις παραινέσεις του για να παρακολουθούμε ό,τι ενδιαφέρον γινόταν στην πνευματική ζωή της εποχής. Κι όλα αυτά με τον χαρακτηριστικό τρόπο της ομιλίας και της απαγγελίας του, που στους περισσότερους ανόητους και “τυφλούς” έφηβους, τους μεγαλωμένους μέσα στη επτάχρονη νύχτα της πιο γελοίας και μίζερης περιόδου της ζωής μας, φαινόταν από παράξενη μέχρι αστεία και γραφική. Όμως κάτω απ’ αυτόν τον τρόπο κρυβόταν ένα πάθος για τον τόπο και την πατρίδα, για τους ανθρώπους που την κατοικούσαν, για μας που θα την κατοικούσαμε και θα συμμετείχαμε στον ορισμό της μοίρας της. Πέρασα στο πανεπιστήμιο, το φροντιστήριο έπιασε τόπο, έκανα πολλές και διαφορετικές σπουδές αλλά αυτό που κράτησα ζωντανό, ακόμα και τώρα μετά από περίπου 40 χρόνια, είναι η εικόνα του Ανδρέα Μπελεζίνη, του δασκάλου που πάλλεται μπροστά στους μαθητές του, που συγκινεί επειδή συγκινείται σαν τον καλό παραμυθά που παίρνει τα παιδιά και τα ταξιδεύει και αυτά του αφήνονται με ανεπιφύλακτη εμπιστοσύνη…

“Μιλούσε μιαν άλλη γλώσσα,/ την ιδιάζουσα διάλεκτο/ μιας λησμονημένης,/ τώρα πλέον,/ πόλεως,/ της οποίας και είτανε άλλωστε, / ο μόνος νοσταλγός.”

Νίκος Εγγονόπουλος

Μυστικές συσκέψεις αμερικανών «σοφών» έγιναν τις προηγούμενες ημέρες στο Μέγαρο Μαξίμου για να «ντύσουν» τις επικείμενες αλλαγές στα σχολεία. Την περασμένη Παρασκευή η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας σύσσωμη, παρουσία του υπουργού Πολιτισμού κ. Π. Γερουλάνου, συμμετείχε σε σύσκεψη που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να αναζητηθούν οι τρόποι εφαρμογής του τεράστιου προγράμματος μετάβασης των ελληνικών σχολείων στην ψηφιακή εποχή.
Παρακαθήμενοι του πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου ήταν αμερικανοί, βέλγοι και άγγλοι καθηγητές Πανεπιστημίου που ειδικεύονται σε θέματα νέων ψηφιακών βιβλιοθηκών και διάδοσης της γνώσης μέσω Internet, ένας κροάτης επιχειρηματίας ειδικός στις υπηρεσίες αυτοματισμού και μια ελληνοαμερικανίδα καθηγήτρια. Από την πλευρά των Ελλήνων συμμετείχαν εκτός του Πρωθυπουργού και του κ. Γερουλάνου, η υπουργός Παιδείας κυρία Άννα Διαμαντοπούλου, η αναπληρώτρια υπουργός κυρία Φώφη Γεννηματά, η υφυπουργός κυρία Εύη Χριστοφιλοπούλου, ο υφυπουργός κ. Γ. Πανάρετος και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου κ. Βασ. Κουλαϊδής.
Εξ αυτών, ο μόνος που δεν μίλησε παρά ελάχιστα, παρά την στοχοπροσήλωσή του στο αγγλοσαξονικό πρότυπο εκπαίδευσης, ήταν ο αρμόδιος για θέματα ανώτατης εκπαίδευσης κ. Πανάρετος. Και αυτό γιατί η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στον χώρο των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ είναι μια προοπτική που μοιάζει πολύ μακρινή και οι ξένοι εμπειρογνώμονες δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον να ακούσουν γιατί τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν θέλουν να… εκσυγχρονιστούν. Η σύσκεψη έγινε στα αγγλικά και κράτησε πέντε ώρες.
Υπάρχει ένα θέμα στο οποίο η αμερικανική κυβέρνηση βρίσκεται πίσω από την ελληνική. Το θέμα της «ψηφιακής» εποχής στην εκπαίδευση. Τουλάχιστον στον σχεδιασμό της. Στη σύσκεψη που έγινε οι αμερικανοί προσκεκλημένοι του κ. Παπανδρέου δήλωσαν ότι είμαστε η πρώτη χώρα που σχεδιάζει να εφαρμόσει αυτή την πολιτική σε όλες της βαθμίδες της εκπαίδευσης και να εισαγάγει ως και «ψηφιακά βιβλία» (e readers) στα ελληνικά σχολεία. Βέβαια, στο ερώτημα πώς μπορεί να υποστηριχθεί οικονομικά ένα τέτοιο εγχείρημα, στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού αναφέρει ότι τελικά το κόστος δεν είναι απαγορευτικό. Και αυτό γιατί η ανατύπωση όλων των σχολικών βιβλίων ανά δύο χρόνια λόγω διορθώσεων ή αλλαγών που συχνά γίνονται φέρνει στο κράτος ένα τεράστιο κόστος. «Αν τελικά ένα επόμενο βήμα ήταν η χρησιμοποίηση ψηφιακών βιβλίων στις σχολικές τάξεις, η απόσβεση του κόστους τους θα μπορούσε να γίνει μέσα σε δύο ή τρία χρόνια» συνεχίζει ο συνομιλητής μας.
Οπως αναφέρουν οι πληροφορίες του «Βήματος», ο Πρωθυπουργός υποδεχόμενος τους προσκεκλημένους του δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν θέλει μόνο να ξεπεράσει την οικονομική κρίση αλλά και να αναδειχθεί σε μια πρωτοπόρο χώρα σε κρίσιμα θέματα όπως η παιδεία και η σύνδεσή της με τις νέες τεχνολογίες. Οι αμερικανοί καθηγητές απάντησαν σε αυτό ότι ήδη και η κυβέρνηση των ΗΠΑ θέλει να προχωρήσει στην ίδια κατεύθυνση και συνεχάρησαν τους εκπροσώπους της Ελλάδας επειδή είναι η πρώτη χώρα που προωθεί ως άμεση πολιτική της τη σύνδεση εκπαίδευσης και τεχνολογίας. «Είσαστε πολύ μπροστά σε σχέση με άλλες χώρες» δήλωσε αμερικανός εκπαιδευτικός αναφερόμενος στα βήματα που έχει κάνει στο θέμα η χώρα μας.
Αυτό για το οποίο έδειξε κυρίως ενδιαφέρον ο κ. Παπανδρέου ήταν η πιλοτική εφαρμογή του γιγαντιαίου προγράμματος του «ψηφιακού σχολείου» και η σταδιακή εισαγωγή των «ψηφιακών βιβλίων» στην εκπαίδευση συμπληρωματικά προς τα συμβατικά βιβλία. Νούμερο ένα θέμα αυτή τη στιγμή στις σκέψεις του κ. Παπανδρέου, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στη σύσκεψη, είναι η αναζήτηση εκπαιδευτικών-ακτιβιστών που να έχουν αναπτύξει δικά τους προγράμματα ή να εφαρμόζουν ήδη με πρωτοβουλία τους στην τάξη καινοτόμα προγράμματα. Πρόκειται για το κίνημα «από τη βάση προς τα πάνω» που πρεσβεύει την αρχή ότι στα θέματα ψηφιακού υλικού οι μεγάλες αλλαγές μπορούν να έρθουν κυρίως από κάτω. Με τη συνεννόηση και συνεργασία καθηγητών μεταξύ τους για την ανάπτυξη νέων προγραμμάτων που θα αξιοποιηθούν στη συνέχεια ως «δημοκρατικό εργαλείο ανάπτυξης» όπως είπε ο κ. Παπανδρέου.
Ο Πρωθυπουργός υποστήριξε την άποψη ότι πρέπει να δίνουμε στον πολίτη τα εργαλεία ώστε να μπορεί να αποφασίζει και να εφαρμόζει μόνος του προγράμματα που θα κάνουν πιο εύκολη τη ζωή του. Σε αυτή την κατεύθυνση, αν κάποιος δώσει στους έλληνες μαθητές αντίστοιχα ερεθίσματα, είναι πιθανόν να προκύψουν πολλές μικρές ιδιοφυΐες. Οι λίγοι που έχουν την έμπνευση πρέπει να αναπτύσσουν το υλικό και να το μοιράζονται με τους άλλους, είναι μια από τις αρχές που διατυπώθηκαν. Στη διάρκεια της σύσκεψης έγινε μεγάλη συζήτηση για το πώς αλλάζουν τα συστήματα παιδείας παγκοσμίως και για τους τρόπους με τους οποίους θα δοθεί η δυνατότητα και στους ίδιους τους μαθητές να κάνουν κάτι μόνοι τους και να προχωρήσουν στην αξιοποίηση πρωτοποριακών ιδεών.
Πάντως, οι προσκεκλημένοι του Πρωθυπουργού συμφώνησαν στο ότι θα ήταν απίστευτη πρόοδος για ένα εκπαιδευτικό σύστημα να μπορέσει σε αυτή τη φάση να δώσει έστω και σε πιλοτικό επίπεδο στους μαθητές συσκευές όπως τα «ψηφιακά βιβλία». Εκτενής συζήτηση έγινε και για το τι σημαίνει σήμερα να είσαι εκπαιδευτικός, καθώς όπως δήλωσαν οι εκπρόσωποι του υπουργείου Παιδείας, ο δάσκαλος και ο καθηγητής έχουν χάσει σήμερα τον έλεγχο στη διδασκαλία τους.
Στο σημείο αυτό η υπουργός Παιδείας κυρία Διαμαντοπούλου περιέγραψε το πρόγραμμα που σχεδιάζεται για την αλλαγή των υποδομών στα σχολεία, τη σταδιακή αλλαγή του εκπαιδευτικού υλικού και την προσπάθεια αξιοποίησης των εμπνευσμένων δασκάλων και καθηγητών. Για αρκετή ώρα μίλησε στη διάρκεια της σύσκεψης η υφυπουργός Παιδείας κυρία Εύη Χριστοφιλοπούλου, η οποία και αναφέρθηκε εκτενώς στη λειτουργία των σχολείων στη χώρα μας και στο πρόγραμμα του Νέου Σχολείου που σχεδιάζει η κυβέρνηση.
Ο κ. Γερουλάνος από την πλευρά του, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, αναφέρθηκε στο εκτεταμένο σχέδιο ψηφιοποίησης αρχειακού υλικού που βρίσκεται σε εξέλιξη στο υπουργείο Πολιτισμού. Ο αμερικανός εμπειρογνώμονας κ. Μπρούστερ Κέιλ, που ασχολείται με την ψηφιοποίηση βιβλιοθηκών, αναφέρθηκε στην ανάγκη της χώρας μας να διαχειριστεί πολιτικά τον πολιτιστικό της πλούτο και να τον «ανοίξει» μέσω της τεχνολογίας στον υπόλοιπο κόσμο. Πάντως, τα δύο θέματα στα οποία αναφέρθηκε εκτεταμένα ο Πρωθυπουργός στη διάρκεια της σύσκεψης ήταν η κοινωνική δικαιοσύνη στον χώρο της παιδείας μέσω της αξιοποίησης των δασκάλων και των καθηγητών και η αποκέντρωση του συστήματος της εκπαίδευσης.

(πηγή: «Το Βήμα»)

Αμέτρητοι Αθηναίοι άνω των σαράντα, είχαν τον ίδιο δάσκαλο, στα αρχαία και στα νέα ελληνικά: τον φιλόλογο Ανδρέα Mπελεζίνη. Εκεί, στην οδό Kωλέττη, στα Εξάρχεια, οι έφηβοι της δεκαετίας του ’60, του ’70, του ’80, του ’90 έρχονταν σ’ επαφή με τον έρωτα, με την πολιτική και με τον τρόπο που δίδασκε τα αρχαία ο Ανδρέας Mπελεζίνης. Στα φροντιστήρια πάντα. Στον «Hράκλειτο» πρώτα, στο «Θεωρητικό Φροντιστήριο» αργότερα. Δίδασκε· αόριστος χρόνος, γιατί από προχθές το μεσημέρι ο Aνδρέας Mπελεζίνης δεν βρίσκεται πια στη ζωή. Πέθανε σε ηλικία 81 ετών στον «Ευαγγελισμό», όπου νοσηλευόταν από τις αρχές Δεκεμβρίου με οξύ πνευμονικό οίδημα. H σύντροφος της ζωής του τα τελευταία 35 χρόνια, η διευθύντρια του Εθνικού Mουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Άννα Kαφέτση ήταν δίπλα του, μέχρι το τέλος. Kι ήταν εκείνη που ενημέρωσε τον Tύπο για τη διαδρομή της ζωής του. Mια διαδρομή που ξεκίνησε από την Πάτρα στις 28 Οκτωβρίου 1929, πέρασε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, στάθηκε σε μερικές αίθουσες γυμνασίων και μετά εγκαταστάθηκε για τα καλά στους ορόφους των φροντιστηρίων της οδού Kωλέττη. Παράλληλα και διαρκώς, μετείχε στα κοινά -στα λογοτεχνικά ή τα πολιτικά. Τα περιοδικά «Όστρακο» και «Σπείρα» ήταν και δικά του δημιουργήματα. Ήταν ενεργός πολίτης ο Aνδρέας Mπελεζίνης, υπερασπιζόταν τις απόψεις του, διατύπωνε ευθαρσώς τα επιχειρήματά του, συγκρουόταν όταν χρειαζόταν. Kαι πάντα έγραφε. Σήμερα, στη 1.30 το μεσημέρι οι φίλοι του, οι συνάδελφοί του και οι μαθητές του θα τον αποχαιρετίσουν στο A΄ Νεκροταφείο. Kαι θα τον φέρουν στον νου τους. Nα κλείνει το βιβλίο, να κλείνει τα μάτια και ν’ απαγγέλει. Αρχαία και νέα ελληνικά. Kι ανάμεσά τους να εντάσσει στίχους των Ελλήνων ποιητών. (Προ – βολές της Όλγας Σέλλα στη σημερινή «Καθημερινή»)

Έφυγε προχθές ο Ανδρέας Μπελεζίνης ύστερα από πολύχρονη και άνιση αναμέτρηση. Η κηδεία του γίνεται σήμερα το μεσημέρι στις 13:30 στο `Α νεκροταφείο της πρωτεύουσας. Ο Νίκος Φίλης στην χθεσινή εκπομπή του ύμνησε τον έξοχο Δάσκαλό του και το Ελληνικό Φροντιστήριο. Στο Link που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε μαρτυρίες για τον Ανδρέα Μπελεζίνη που σήμερα όλοι μας με μεγάλη συγκίνηση αποχαιρετούμε. (Χρόνος αναφοράς 47:55 μέχρι το τέλος)

Στο Κόκκινο – Αντιεξουσιαστές στην Eξουσία 20-1-2011

Μπορεί το ελληνικό φροντιστήριο να απουσιάζει από το αποκαλούμενο «εθνικό» συμβούλιο της παιδείας, η παρουσία του όμως είναι αειφανής. Η ΟΙΕΛΕ αποχώρησε από τη χθεσινή συνεδρίαση αντιδρώντας έτσι στην απελευθέρωση της ιδιωτικής παιδείας από το αναχρονιστικό προπολεμικό θεσμικό πλαίσιο της λειτουργίας των φροντιστηρίων. Οι λόγοι ανησυχίας της ΟΙΕΛΕ είναι προφανείς και κατανοητοί. Η ευθύνη όμως για τον εξαρθολογισμό των μεγεθών και των τρόπων με τον οποίο αποδίδεται ιδιωτικώς το δημόσιο αγαθό της παιδείας είναι μια κοινή υπόθεση και μπορούμε πλέον, με την απειλή των απρόβλεπτων φαινομένων να συνεννοηθούμε χωρίς δογματισμούς και φανατισμούς. Η παγκόσμια βροχή της οριζόντιας εκπαίδευσης στον επίπεδο κόσμο απαιτεί κανόνες ειρηνικής συνύπαρξης. Οι λιτανείες εκείνων που απεύχονται την καταιγίδα πρέπει να γίνουν θεσμικές προτάσεις γιατί διαφορετικά η άναρχη ανατροπή θα επιφέρει δεινά επί δικαίων και αδίκων. Οι αποχωρήσεις σύντροφε Οδυσσέα των συμμαχητών της ιδιωτικής παιδείας υποδηλώνει τα επερχόμενα και πρέπει να προετοιμαστούμε για το αβέβαιο μέλλον.