Βιολογία και Μαθηματικά Γενικής Παιδείας

Το ιστολόγιο φιλοξενεί σήμερα, παραμονές της εξέτασης της Βιολογίας και των Μαθηματικών της Γενικής Παιδείας, τους εξαίρετους συνεργάτες του, την Νότα Λαζαράκη, την Έλενα Κοτελίδα και τον Βασίλη Ζευγώλη. Τους ευχαριστούμε για την άμεση ανταπόκρισή τους και την πολύτιμη βοήθειά τους και ευχόμαστε από καρδίας ευχές υγείας και ευτυχίας στην Έλενα που λίγες μέρες πριν έφερε στον κόσμο ένα υπέροχο κορίτσι. Ευχαριστούμε και όλους όσους μας επισκέπτονται καθημερινά και έχουν εκτινάξει σε πρωτόγνωρα ύψη τη γραφική παράσταση επισκέψεων – χρόνου.

Νότα Λαζαράκη

«Δεν θυμάμαι, τίποτε!»

Όλοι σχεδόν οι υποψήφιοι λίγο πριν τη γραπτή εξέταση ενός μαθήματος που περιλαμβάνει θεωρία νομίζουν ότι δεν θυμούνται τίποτε! Αυτό δεν πρέπει να σε τρομάζει γιατί λίγο μετά την έναρξη της διαδικασίας, η ύλη αρχίζει να ρέει στο μυαλό των διαβασμένων σαν να είχαν μπροστά τους ανοικτό το σχολικό βιβλίο.

Θεμιτό είναι πάντως να αρχίσεις τις απαντήσεις από τα ερωτήματα που γνωρίζεις καλά και μετά να καταπιαστείς με εκείνα για τα οποία η ανάκληση μνήμης απαιτεί προσπάθεια. Άλλωστε, δεν θα αντιμετωπίσεις δύσκολα θέματα στην αυριανή εξέταση της Βιολογίας, μιας και όλες οι απαντήσεις που θα ζητηθούν θα είναι από το σχολικό σου βιβλίο.

«Θα πέσει άσκηση;»

Είναι πιθανό αύριο να αντιμετωπίσεις θέμα που να παραπέμπει σε άσκηση ή να αποτελεί πρακτική εφαρμογή, αλλά ακόμη και τότε θα σκεφτείς ότι η τεκμηρίωση των απαντήσεών σου περιέχεται στο σχολικό βιβλίο. Εάν κάπου πρέπει να εστιάσεις την προσοχή σου, είναι να αντιληφθείς ποιο βιολογικό φαινόμενο ή διαδικασία από αυτά που έχεις διδαχθεί καλείσαι να γράψεις. Άλλωστε, ακόμη και στην περίπτωση άσκησης ή πρακτικής εφαρμογής, δεν πρόκειται να απαιτηθούν πολύπλοκοι υπολογισμοί, δηλαδή ακόμη κι αν υπάρχουν πράξεις θα είναι απλές.

«Εάν δεν καταλαβαίνω τι πρέπει να γράψω ακριβώς σε ένα θέμα, να γράψω όλη την ενότητα;»

Καλό θα ήταν να διαβάσεις πολλές φορές την εκφώνηση του ζητήματος και αν αποκωδικοποιήσεις με σαφήνεια το ερώτημα, ώστε να γράψεις ό,τι ακριβώς απαιτείται. Το πιθανότερο είναι ότι το θέμα θα είναι σαφώς διατυπωμένο και εύκολα θα κατανοήσεις το ερώτημα. Μην βιαστείς λοιπόν, άλλωστε, η εμπειρία των τελευταίων ετών υποδεικνύει ότι θα έχεις αρκετό χρόνο για να γράψεις και να ελέγξεις τις απαντήσεις σου. Στην ύστατη περίπτωση που δεν επιτύχεις να εντοπίσεις την ακριβή απάντηση, γράψε την ενότητα που νομίζεις ότι εμπεριέχει την απάντηση.

Καλή επιτυχία.

Βασίλης Ζευγώλης

Άλλη μια διδακτική χρονιά έφτασε στο τέλος της και σε λίγες ημέρες αρχίζουν οι εξετάσεις . Όπως κάθε χρόνο ο Γιώργος ο Χατζητέγας μου ζήτησε να γράψω δυο λόγια για τη Βιολογία στο ιστολόγιο, εγώ όπως πάντα γκρίνιαξα και όπως πάντα βρέθηκα να γράφω τις σκέψεις μου στον υπολογιστή.

Άλλη μια χρονιά που η Βιολογία της Γενικής Παιδείας, ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και σύγχρονο μάθημα που θάπρεπε κατά τη γνώμη μου να διδάσκεται έστω και διά ροπάλου σε όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές, καλείται να παίξει το ρόλο του εύκολου μαθήματος και της βαθμοθηρικής αντίληψης των εξετάσεων. Λένε κάποιοι βέβαια ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, όμως η πραγματική κάθαρση γίνεται στο κοινωνικό πεδίο και η βαθειά γνώση είναι ένα από τα σημαντικότερα μέσα αντιμετώπισης της σκληρής καθημερινότητας. Κι είναι βέβαιο, ότι μόνο οι βιολογικά πληροφορημένοι και ευαισθητοποιημένοι μαθητές και αυριανοί πολίτες θα συμβάλουν στη λύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες του 21ου αιώνα.

Άλλη μια χρονιά που σαν δάσκαλος της Βιολογίας της Γενικής Παιδείας είχα την τύχη να διαμεσολαβήσω μεταξύ των μαθητών και της σύγχρονης βιολογικής σκέψης, να απολαμβάνω τον ενθουσιασμό τους και τη συνεχή συμμετοχή τους στην αίθουσα, να χαίρομαι με το αληθινό ενδιαφέρον που επιδείκνυαν και ταυτόχρονα να στεναχωριέμαι γιατί πολλοί από τους μαθητές, βασιζόμενοι στην παγιωμένη πλέον αντίληψη της ευκολίας του συγκεκριμένου μαθήματος, αρκούνταν σε ότι αποκόμιζαν από την διδασκαλία στην αίθουσα ενώ μετέθεταν την αναγκαία και αδιάλειπτη εργασία στο σπίτι σε μελλοντικούς χρόνους. Όπως λένε κι οι ψυχολόγοι, σχεδόν ένα ολόκληρο χρόνο “έτρωγαν μόνο την εύγευστη κόρα” και άφηναν “την άνοστη ψίχα” για το τέλος.

Άλλη μια χρονιά λοιπόν για εκείνους τους μαθητές, που δικαίως ή αδίκως θα πρέπει να φάνε την ψίχα μαζεμένη, θα ήθελα να τους βεβαιώσω ότι πρακτικά μπορούν να το κάνουν ή έστω να προσπαθήσουν. Θα πρέπει έστω και την τελευταία στιγμή να επιδείξουν τη μέγιστη σοβαρότητα και συνέπεια και να καταβάλουν τη μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια κάτω από ένα οργανωμένο και μεθοδικό πλαίσιο διαβάσματος. Θα πρέπει να οργανώσουν-κατανείμουν τον χρόνο τους κυρίως στην όσο το δυνατό καλύτερη εκμάθηση και απομνημόνευση της ύλης του σχολικού βιβλίου (εδώ που τα λέμε η ύλη δεν ξεπερνά τις 50 σελίδες) και θα πρέπει να αφιερώσουν ένα ακόμη μικρό μέρος του χρόνου τους στην επανάληψη κάποιων θεωριοασκήσεων όπως π.χ. τα διαγράμματα ανοσοβιολογικής απόκρισης, τα σχήματα των βιογεωχημικών κύκλων και του ευτροφισμού καθώς και τα πλέγματα και πυραμίδες από τη ροή ενέργειας. Και όλα αυτά μέσα σε πλαίσια καλής διάθεσης, ανάπτυξης αυτοπεποίθησης και σιγουριάς, καταπολέμησης του άγχους με άλλα λόγια καλής ψυχολογίας.

Η μαθηματικός Έλενα Κοτελίδα προτείνει για το αυριανό διαγώνισμα των Μαθηματικών:

Απόλυτη προσήλωση στις απαιτήσεις του σχολικού βιβλίου. Τα θέματα θα είναι σχετικά εύκολα και προσιτά στους διαβασμένους και πάντα βασίζονται στις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου.

• Από το 2ο κεφάλαιο του σχολικού είναι πολύ πιθανή η συμπλήρωση ημιτελούς πίνακα συχνοτήτων ή σχετικών συχνοτήτων απολύτων και αθροιστικών (ιδίως ομαδοποιημένων παρατηρήσεων, θέμα που έχει πέσει μόνο σε επαναληπτικές εξετάσεις και φέτος ως 3ο θέμα στην Ο.Ε.Φ.Ε.!)

• Μαζί φυσικά συνδυάζουμε την αντίστοιχη γραφική παράσταση στο mm χαρτί του τετραδίου! Να είστε έτοιμοι για την ανάγκη χρήσης της τελευταίας χιλιοστομετρικής σελίδας (ακόμα και για την εύρεση διαμέσου).

• Όπως επίσης και το εμβαδό που περικλείεται από την πολυγωνική γραμμή στο ιστόγραμμα συχνοτήτων ή σχετικών συχνοτήτων και τον οριζόντιο άξονα.

• Η κανονική κατανομή έχει δώσει δύσκολα θέματα στο παρελθόν και έχει χρόνια να δοθεί.

• Προσοχή στην εύρεση μέγιστης ή ελάχιστης τιμής του ρυθμού μεταβολής συνάρτησης f(x) ή του συντελεστή διεύθυνσης εφαπτομένης, όπου πρέπει να εξετάσουμε την δεύτερη παράγωγο.

• Η εύρεση εφαπτομένης ήταν και είναι πάντα στο προσκήνιο.

• Οι ανισωτικές σχέσεις στις πιθανότητες ίσως ξαναπέσουν (!) είτε χρησιμοποιώντας τις βασικές σχέσεις των πιθανοτήτων, είτε σε συνδυασμό με το πρώτο κεφάλαιο (χρήση μονοτονίας ή ακροτάτων συνάρτησης) ή σε συνδυασμό με τον πίνακα. Φυσικά στις πιθανότητες προσέχουμε την εφαρμογή του αξιωματικού ορισμού!

• Κάποια άλλα σημεία που θα πρέπει να προσέξετε είναι : άσκηση 3 σελίδα 146 ομάδα β΄, μην ξεχάσετε τα προβλήματα των σελίδων 45 και 46 – κάθε χρόνο το λέμε…, οι εφαρμογές του σχολικού: σελίδα 34 εφαρμογή 2 – σελίδα 98 εφαρμογή 2 – σελίδα 99 εφαρμογή 3, πως εξετάζουμε αν τα ενδεχόμενα Α, Β είναι ασυμβίβαστα, τους τύπους της αριθμητικής και της γεωμετρικής προόδου Sv = v/2[2α1+(ν-1)ω] και Sν=α1(λν -1)/(λ-1)

Τίποτα δεν είναι ικανό να μας αιφνιδιάσει· ακόμα και εκείνες οι «ψαρωτικές» παραμετρικές πολυωνυμικές εκφράσεις της μέσης τιμής ή της πιθανότητας ή η εξίσωση εφαπτομένης σε γράφημα πολυωνυμικής συνάρτησης με τριγωνομετρικούς απλούς συντελεστές, όπως κάποια θέματα προσομοίωσης της Ο.Ε.Φ.Ε. των τελευταίων ετών. Όλα θα τα αντιμετωπίσετε με ηρεμία και αυτοσυγκέντρωση. Αισιοδοξία, μαχητικότητα και αποφασιστικότητα.

Διαβάστε προσεκτικά τα θέματα και εξαντλήστε το τρίωρο της εξέτασης. Έχετε γράψει τόσα διαγωνίσματα στο φροντιστήριο κατά κανόνα πολύ δυσκολότερα!!!!!! Στα μαθηματικά της γενικής παιδείας διαγωνίζεσθε…

Καλή Τύχη και Επιτυχία σε όλους!

Σχόλια για την Νεοελληνική Γλώσσα

Τα θέματα της Γλώσσας απαιτούσαν γενικότερη γνώση και κριτική σκέψη. Ως προς τις ασκήσεις της θεωρίας δεν υπήρχαν ασάφειες και τα θέματα κινούνταν στα πλαίσια των γνωστικών δυνατοτήτων των μαθητών. Τέλος, η διαβάθμιση στο επίπεδο των ερωτήσεων έδινε τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές να ανταποκριθούν, ανάλογα βέβαια με τη γνωστική τους επάρκεια, στα ζητούμενα.

Η Αξία της Αυτομόρφωσης

Το σημερινό θέμα στη Νεοελληνική Γλώσσα της Γενικής Παιδείας είναι μια διασκευή άρθρου της Αλεξάνδρας Κορωναίου από το βιβλίο «Εκπαιδεύοντας εκτός σχολείου» αναφορικά με τη σημασία της αυτομόρφωσης. Από τους μαθητές ζητείται μεταξύ των άλλων σχετικό άρθρο 500-600 λέξεων.

Θέμα Εθνικής Ανάτασης

Στην αυριανή πρεμιέρα των Πανελλαδικών Εξετάσεων στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας οι θεματοδότες δεν μπορούν να αγνοήσουν την κρίση των αξιών, των θεσμών και των τρόπων που βυθίζει τη χώρα και προκαλεί τον μεγαλύτερο κοινωνικό αναβρασμό των τελευταίων δεκαετιών. Αναμένεται θέμα εθνικής ανάτασης λένε οι επαΐοντες και επιστρατεύουν από τον Μακρυγιάννη μέχρι τον Μίκη. Ο ρόλος της παιδείας και των πνευματικών ανθρώπων στον αναστοχασμό της επίπλαστης «ευδαιμονίας» μας θα αποτελέσει ασφαλώς ζητούμενο της εξέτασης.

Το βράδυ στη ραδιοφωνική μας εκπομπή στο Pedio Radio στις 10.30 θα υπογραμμίσουμε για πολλοστή φορά ότι ειδικά στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας δεν υπάρχουν SOS καθώς η θεματογραφία εξαντλείται πάντα και στο σχολείο και στο φροντιστήριο. Για τους πλέον απαιτητικούς επιστρατεύσαμε πάντως τις διακεκριμένες φιλολόγους κυρίες Ιωάννα Αγγελή και Φανή Μέγα. Δείτε στο εσωτερικό του άρθρου τις δικές τους προσεγγίσεις.

Η κ. Ιωάννα Αγγελή έγραψε για το ιστολόγιο:

Το μάθημα της γλώσσας δεν απαιτεί τη στείρα αποστήθιση γνώσεων αλλά την άντληση γενικότερων γνώσεων από επιστήμες όπως η κοινωνιολογία, η αγωγή του πολίτη, ακόμα και από τη φιλοσοφία σε συνδυασμό με τους προβληματισμούς, τις προσωπικές ανησυχίες και ευαισθησίες κάθε νέου ανθρώπου. Το μάθημα της γλώσσας, επίσης, δεν είναι μάθημα λογοτεχνικού ταλέντου, ούτε άκρατου υποκειμενισμού.

Ο μαθητής καλείται να αποδείξει και να επιχειρηματολογήσει με σαφήνεια, να προβάλει την εκφραστική του δεινότητα χωρίς ανούσια λεξιθηρία, σε ένα γραπτό με ειρμό και συνοχή. Το γεγονός ότι η παραγωγή λόγου διεκδικεί το 40% της συνολικής βαθμολογίας, προσφέρει τη δυνατότητα στους μαθητές, για τους οποίους ο γραπτός λόγος δεν είναι το δυνατό τους σημείο, να διεκδικήσουν μία αξιοπρεπή βαθμολογία από το υπόλοιπο 60%, που απαιτεί εξάσκηση και προσοχή κι όχι απαραίτητα υπόβαθρο στο συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο.

 

  • Μια προσεγμένη περίληψη απαιτεί την ομαλή διάρθρωση των βασικών στοιχείων του κειμένου, προσωπικό λόγο σε τρίτο πρόσωπο, παράλειψη μεταφορικών φράσεων.
  • Μία ολοκληρωμένη νοηματική τοποθέτηση, απαιτεί την προσεκτική ανάλυση των σημείων που είναι ασαφή με προσωπικό λόγο κι όχι επανάληψη των φράσεων του κειμένου.
  • Η εύστοχη απάντηση στην πλειοψηφία της θεωρίας και των γλωσσικών ασκήσεων, που δεν αποτελούν δύσκολη υπόθεση, σε συνδυασμό με μια συμπαθητική έκθεση είναι δυνατό να εξασφαλίσουν την επιθυμητή επίδοση για την πρώτη επιλογή του μηχανογραφικού.

 

Χρήσιμο θα ήταν να δοθεί μια επιπλέον προσοχή σε θέματα επικαιρότητας που είναι δυνατό να αποτελέσουν έναυσμα για το θέμα της έκθεσης, όπως οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση, η αντικοινωνική συμπεριφορά των νέων και γενικότερα των πολιτών, ο ρατσισμός, η ανεργία, οι εξαρτήσεις που πλήττουν τη νεολαία, τα αρχαία μνημεία ως πολιτιστική κληρονομιά, το νεανικό γλωσσικό ιδίωμα, η φύση και το οικολογικό πρόβλημα.

Βέβαια, οι βασικές έννοιες που απασχολούν τη γλώσσα προσφέρουν το υπόβαθρο για την άντληση στοιχείων και τελικά την αντιμετώπιση οποιουδήποτε θέματος με επιτυχία. Έννοιες όπως: δημοκρατία, ελευθερία, νόμοι, τεχνολογία – επιστήμη, πόλεμος – ειρήνη, διαπροσωπικές σχέσεις, Ευρώπη – διεθνισμός, υπερκατανάλωση – διαφήμιση, Μ.Μ.Ε., τουρισμός, δικαιώματα, πατριωτισμός, ψυχαγωγία. Ο ρόλος της παιδείας, του πνευματικού ανθρώπου και ειδικότερα του εκπαιδευτικού τοποθετούνται, συχνά, σε ένα από τα δύο ερωτήματα, σε συνδυασμό  με τη βασική έννοια.

Η ψυχραιμία αποτελεί το επιστέγασμα για την ολοκλήρωση της προσπάθειας.

Η κ. Φανή Μέγα συνιστά στους υποψηφίους για το αυριανό διαγώνισμα:

 

  • Μετά τις 7μμ. την παραμονή των εξετάσεων κλείνουμε τα βιβλία· χαλαρώστε και διαχειριστείτε το άγχος σας· ακούστε μουσική και τις αγχολυτικές εκπομπές του Pedio Radio· το βραδυνό φαγητό να είναι ελαφρύ και να αποφύγουμε το ξενύχτι· ένα καλό πρωϊνό είναι απαραίτητο.
  • Στις επίμονες ερωτήσεις πολλών για πιθανά θέματα μπορούμε ενδεικτικά να αναφέρουμε τη Δημοκρατία και την υπονόμευσή της (βία, εγκληματικότητα, απολιτικοποίηση, λαϊκισμός, μεσσιανισμός κ.ά), τα γλυπτά του Παρθενώνα, ο ρατσισμός, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες συμπληρώνουν τις φήμες και τις προβλέψεις.

 

Το ιστολόγιο συμπληρώνει ότι όλα όσα ακούγονται ανήκουν στη σφαίρα των διδαγμένων. Καλή Επιτυχία σε όλους!!

Η Ζωή και η Κρίση

«Πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά. Μόνο έτσι θα ξεπεράσουμε την κρίση». Η 18χρονη Ζωή Κοντογεωργίου από αύριο αρχίζει την κρίσιμη μάχη των πανελλαδικών εξετάσεων, μαζί με άλλους περίπου 93.000 συνομηλίκους της. Στόχος της Ζωής είναι να εισαχθεί στην Ιατρική Σχολή Αθηνών. «Με ενδιαφέρει να ακολουθήσω τον κλάδο της Γενετικής», λέει στη σημερινή «Κ», έστω κι αν όλοι γνωρίζουμε ότι η ζωή μάς επιφυλάσσει πολλές ανατροπές για την τελική πορεία μας. Όσο για το άγχος των εξετάσεων, «ναι, έχω» μας λέει, «αλλά μέχρις ενός σημείου θεωρώ ότι είναι εποικοδομητικό. Μπορώ και το ελέγχω. Άλλωστε, με τη μελέτη που έχω κάνει όλο το προηγούμενο διάστημα, νομίζω πως θα τα καταφέρω».

Οι 18χρονοι φετινοί τελειόφοιτοι λυκείου δείχνουν να έχουν… αποστροφή για τις σχολές οι οποίες έχουν κύρια επαγγελματική προοπτική τον δημόσιο τομέα. «Με το “πάγωμα” των προσλήψεων, το επαγγελματικό μέλλον από αυτές τις σχολές είναι δυσοίωνο. Όμως, πρέπει ως βασικό κριτήριο επιλογής σχολής να έχουμε τις κλίσεις μας και τα όνειρά μας. Τότε θα τα καταφέρουμε όσο δύσκολη κι αν είναι η επιλογή μας», λέει στην «Κ» ο Γιώργος Μέλλος, ο οποίος θα εξεταστεί στα μαθήματα της τεχνολογικής κατεύθυνσης και έχει στόχο μία θέση σε κάποια σχολή Οικονομικών ή Πληροφορικής. Ο Γιώργος τονίζει ότι το κλίμα που επικρατεί στη χώρα έχει επηρεάσει ακόμη και τους μαθητές. «Όσο κι αν το θέλεις, δεν μπορεί να μένεις αμέτοχος, να είσαι αδιάφορος στις εξελίξεις που επηρεάζουν την οικογένειά σου», λέει. Ο ίδιος θα βάλει τα δυνατά του να περάσει στην Αθήνα, όπου ζει, αναλογιζόμενος το υψηλό κόστος των σπουδών εκτός έδρας. «Ήδη, ο αδελφός μου σπουδάζει πληροφορική σε σχολή της Λάρισας», προσθέτει. Στο ίδιο πλαίσιο, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου στοχεύει «σε κάποια σχολή πολυτεχνείου, λόγω των καλών επαγγελματικών προοπτικών που εξασφαλίζουν τα σχετικά επαγγέλματα», όπως ανέφερε στην «Κ».