Ποιος θα Είναι ο Επόμενος Υπουργός Παιδείας;

Το ιστολόγιο, σε αρμονία με το κλίμα των εκλογών, εγκαινιάζει μια ψυχαγωγική  δημοσκόπηση. Ποιος θα είναι ο επόμενος Υπουργός Παιδείας;
 

Η Άννα Διαμαντοπούλου, η Συλβάνα Ράπτη, ο ταλιμπάν του κρατισμού Φίλιππος Πετσάλνικος γνωστός «μακαρθικός» διώκτης της ιδιωτικής παιδείας για τα παιδιά των άλλων και κολλητός του Γιώργου, ο Γιάννης Πανάρετος, ο ήπιος Μιχάλης Παντούλας πατριώτης και συνάδελφος, ο Ευάγγελος Βενιζέλος ως εκλεκτός των πρυτάνεων ή ο καθηγητής Ανδρέας Λοβέρδος για να διαχειρισθεί ως πανεπιστημιακός το θέμα των κολλεγίων;

Τα ονόματα που προτείνονται στη διπλανή στήλη της δημοσκόπησης ενδεικτικά από το φάσμα του δικομματισμού. Εσείς με τη φαντασία των Φροντιστών και την πολιτική σας όσφρηση μπορείτε να μας στείλετε μέσω των σχολίων τις πιο καλές σας προφητείες. Δεχόμαστε και ονόματα υφυπουργών και γενικού γραμματέα.

Δώστε και σενάρια διαχείρισης των μεγάλων θεμάτων. Τι θα γίνει άραγε με το πόρισμα για το εξεταστικό το οποίο σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες θα παραδώσει τη μεθεπόμενη των εκλογών στο νέο Υπουργό ο κ. Μπαμπινιώτης; Τι θα γίνει με τις άδειες λειτουργίας των κολλεγίων; Ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος του Π.Ι.; Δεχόμαστε και σενάρια συγκυβέρνησης και συνεργασιών σε όλους τους δυνατούς συνδυασμούς. Το καλύτερο σενάριο και η ακριβέστερη πρόβλεψη θα επιβραβευθούν. Γιατί η Παιδεία σύντροφοι δεν είναι υπόθεση των κομμάτων αλλά των προσώπων που αυτά επιλέγουν! Ψηφίστε με πάθος και γράψτε με φαντασία!

Υ.Γ.1. Τώρα που τα σκέφτομαι όλα αυτά νοστάλγησα τα πέτρινα χρόνια του Πέτρου, με το δικό μας Νίκο και γενικό τον Θανάση που ευελπιστεί όχι σε βουλευτική έδρα αλλά σε μια από τις 4800 θέσεις της άμεσης κομματικής μετάκλησης.

Υ.Γ.2. Για να μην κατηγορηθούμε για ισοπέδωση το ιστολόγιο θα προβάλλει όπως το συνηθίζει κάθε σοβαρή άποψη παιδείας, αλλά δε μπορεί να ξεχάσει ότι όταν το 2004 η Μαριέττα ζήτησε από τον Kαλό το πρόγραμμα της Ν.Δ. εκείνος της έδωσε το καλαίσθητο, πλην γενικόλογο προεκλογικό φυλλάδιο…Η πολιτική αξιοπιστία εκλίπει και τα προγράμματα είναι από γενικόλογα έως αόριστα.

 

Τι Δουλειά Έχουν τα Φροντιστήρια;

 O Ριζοσπάστης της Κυριακής αναρωτιέται τι δουλειά έχουν τα φροντιστήρια στα εγκαίνια του Λυκείου Βασιλικών.

«Η φωτογραφία τα λέει όλα: Στα εγκαίνια του Λυκείου Βασιλικών στη Θεσσαλονίκη την πρόσκληση την υπογράφουν δύο από τα φροντιστήρια της περιοχής. Με τις ευλογίες του δημάρχου και την επικύρωση του αρμοδίου υφυπουργού Παιδείας, είναι μια ευγενική χορηγία της ιδιωτικής παραπαιδείας προς τους πελάτες της στη δημόσια εκπαίδευση».

Εμείς σύντροφοι τι να πούμε τώρα;

Δεκτή η πολιτική σας φιλοσοφία για ένα κρατικό μονοπώλιο παιδείας αλλά το «παραπαιδεία» βγάλτε το από το λεξιλόγιό σας ή χρησιμοποιείστε το σωστά εκεί που οι συνδικαλιστές σας κάνουν «γαργάρα» τα μαύρα ιδιαίτερα των επίορκων του δημοσίου και τα βαφτίζουν «στοιχειώδη άμυνα» στους χαμηλούς μισθούς.

Δεκτή και η πολιτική σας αμνησία για τον ρόλο του φροντιστηρίου και την αριστερή του καταγωγή. Φροντίστε μάλιστα να επιστρέψετε άμεσα τις μηνιαίες συνδρομές φίλων και μελών του κόμματός σας που κερδίζουν το ψωμί τους στο ελληνικό φροντιστήριο. Γιατί δε φαντάζομαι το καθαρό σας κόμμα να θέλει να στιγματίζεται με μαύρα χρήματα παρακρατικών και παραεκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

 Τέλος αγαπητέ συντάκτη της ιδεολογικής καθαρότητας ρώτα και τους Κινέζους συντρόφους που επιχειρούν στο λιμάνι πως συλειτουργούν στην κομμουνιστική χώρα τους ιδιωτικά και κρατικά φροντιστήρια.

Τα φροντιστήρια σύντροφε δίπλα σε κάθε Λύκειο μαθαίνουν τα παιδιά γράμματα, τα διαπαιδαγωγούν και τα ενθαρρύνουν να κερδίσουν τη ζωή. Αυτή είναι η δουλειά του φροντιστηρίου και των Φροντιστών.  

Ο Φόβος της Κριτικής

Γιατί είναι τόσο δύσκολο για πολλούς εκπαιδευτικούς να αντιμετωπίσουν την κριτική; Στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να απαντήσει η Jeannette Otto με επιχειρήματα που αναδεικνύουν την ομοιότητα των προβλημάτων της εκπαίδευσης και το φόβο της κριτικής και της αξιολόγησης σε όλο τον κόσμο… Δείτε το σχετικό άρθρο.

Στη Γερμανία το επάγγελμα του εκπαιδευτικού βάλλεται τα τελευταία χρόνια από πολλές κατευθύνσεις. Πρώτο πλήγμα ήταν η μέτρια αξιολόγηση των Γερμανών μαθητών από την έρευνα Pisa . Στη συνέχεια είδαμε ένα βιβλίο με τίτλο Το βιβλίο του εχθρού των δασκάλων (Lehrerhasser-Buch) να γίνεται μπεστ σέλερ. Επιπλέον, στο YouTube κυκλοφορούν βιντεάκια γυρισμένα από μαθητές μέσα σε σχολικές τάξεις, αλλά και πολλά άλλα δυσφημιστικού ή απειλητικού περιεχομένου με στόχο εκπαιδευτικούς. Τελευταία, στο portal με όνομα «Spickmich», οι μαθητές βαθμολογούν τους δασκάλους και τους καθηγητές τους, ενώ στην ιστοσελίδα «Schulradar» γονείς «ξεκαθαρίζουν τους λογαριασμούς τους» με τα σχολεία των παιδιών τους.

Η ανωνυμία που προσφέρει το Διαδίκτυο κάνει πάρα πολύ εύκολη την άσκηση κριτικής παντός είδους και την εκτόνωση κάθε είδους συναισθημάτων. Οι εκπαιδευτικοί παρακολουθούν με λιγότερη ή περισσότερη ψυχραιμία τις εξελίξεις. Δεν είναι λίγοι αυτοί που αισθάνονται φοβισμένοι και αβοήθητοι. Πολλοί κλείνονται στον εαυτό τους. Άλλοι απειλούν να βγάλουν κι αυτοί με τη σειρά τους βαθμολογίες μαθητών στο Διαδίκτυο ή αποφασίζουν να κάνουν μήνυση στο «Spickmich». Συγκεκριμένα, σε σχέση με το «Spickmich», πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν είναι αξιόπιστο, γιατί δεν μπορεί να εξακριβωθεί αν οι βαθμοί που δίνονται προέρχονται όντως από μαθητές ούτε αν κάθε μαθητής έχει βαθμολογήσει μία μόνο φορά. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί νιώθουν ότι στο «Spickmich» προσβάλλεται η προσωπικότητά τους και τα προσωπικά τους δεδομένα.

Οι αντιδράσεις αυτές κρίνονται ίσως υπερβολικές αν αναλογιστεί κανείς ότι, σύμφωνα με έρευνα του περιοδικού Die Zeit, το 64% των ερωτηθέντων κρίνουν καλό έως πολύ καλό το έργο των εκπαιδευτικών. Επιπλέον, το 50% των βαθμών που έδωσαν οι μαθητές –900.000 σε σύνολο– στους δασκάλους τους στο «Spickmich» τον τελευταίο ενάμιση χρόνο είναι πολύ καλοί.

Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι του «Spickmich» υποστηρίζουν ότι προσφέρουν στους μαθητές τη δυνατότητα αξιολόγησης των καθηγητών τους, γιατί αυτοί (δηλαδή οι μαθητές) είναι οι πλέον ειδικοί. Οι εκπαιδευτικοί κατατάσσονται σε κατηγορίες όπως «κάνει καλό μάθημα», «προσιτός και αστείος», «καλά καταρτισμένος», «βάζει καλούς βαθμούς», «καλά προετοιμασμένος», «ανθρώπινος» κ.ά.

Η αλήθεια είναι πως οι εκπαιδευτικοί έχουν συνηθίσει να αξιολογούν και όχι να αξιολογούνται, να ασκούν και όχι να δέχονται κριτική. Υπάρχουν μόνο μεμονωμένες περιπτώσεις σχολείων, όπου η διεύθυνση έχει πάρει πρωτοβουλία για την οργάνωση κάποιου συστήματος ανατροφοδότησης των καθηγητών (π.χ. με ερωτηματολόγια προς μαθητές και γονείς). Εξαίρεση αποτελεί η Βαυαρία, όπου οι καθηγητές αξιολογούνται συστηματικά από τους ιθύνοντές τους. Κατά τα άλλα, είναι σπάνιες οι περιπτώσεις των εκπαιδευτικών που επιδιώκουν από μόνοι τους την αξιολόγηση από μαθητές και γονείς. Ίσα ίσα, πολλοί από αυτούς ενοχλούνται όταν λαμβάνουν σημειώματα με επισημάνσεις από μαθητές ή γονείς. Σπάνια δίνεται στους μαθητές η δυνατότητα να εκφράσουν τη δική τους γνώμη, με αποτέλεσμα η κριτική τους να εκτονώνεται ανώνυμα σε sites όπως το «Spickmich».

Στο σχολείο οι μαθητές φοβούνται να εκφραστούν. Οι καθηγητές είναι αυτοί που θα αποφασίσουν για ποιο είδος σχολείου είναι κατάλληλος κάθε μαθητής , οπότε οι μαθητές φοβούνται μήπως δυσαρεστήσουν τους καθηγητές τους ασκώντας τους κριτική και θέσουν με αυτό τον τρόπο εν αμφιβόλω το μέλλον τους. Για τους ίδιους λόγους σιωπούν και οι γονείς. Όπως αναφέρει η συγγραφέας του βιβλίου Το βιβλίο του εχθρού των δασκάλων (Lehrerhasser-Buch), η ελευθερία έκφρασης των μαθητών «καταστέλλεται» με τιμωρίες και κακούς βαθμούς. Και αντί να ενθαρρύνεται η ασυμβίβαστη σκέψη και το αίσθημα συλλογικότητας, στα σχολεία οι μαθητές γίνονται πιο ντροπαλοί.

Σύμφωνα με τη Marianne Demmer, εκπρόσωπο του συλλόγου Εκπαίδευση και Επιστήμη (Erzeihung und Wissenschaft), ιστοχώροι όπως το «Spickmich» δεν είναι κατάλληλοι για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και, σε τελική ανάλυση, το site αυτό επηρεάζει αρνητικά τη σχολική ζωή. Είναι μεν απαραίτητος ο εκμοντερνισμός του γερμανικού εκπαιδευτικού συστήματος, που δεν προνοεί για την ανατροφοδότηση των εκπαιδευτικών, η αλλαγή αυτή όμως πρέπει να γίνει μέσα στα σχολεία, με στενότερη συνεργασία εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων, και όχι απρόσωπα και ανώνυμα μέσω ενός site.

Μια άλλη διαπίστωση είναι ότι στην περίπτωση των εκπαιδευτικών δεν υπάρχουν μέτρα ή μεγέθη αναφοράς για την αξιολόγηση της επίδοσής τους. Οι απαιτήσεις που έχει κανείς από ένα δάσκαλο είναι πολύ διαφορετικές και τα όρια της ευθύνης του θολά. Αυτό καθιστά τους εκπαιδευτικούς εύκολα θύματα κριτικής, καθώς θα μπορούσε να τους κατηγορήσει κανείς για το καθετί. Οι εκπαιδευτικοί βέβαια γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τους πάντες. Παρ’ όλ’ αυτά, όμως, είναι πολύ δύσκολο για έναν καθηγητή να παραδεχτεί τις αδυναμίες του. Κάθε διδακτική ώρα είναι γι’ αυτούς μια περιπέτεια και υπάρχει πάντα ο υποσυνείδητος φόβος της αποτυχίας. Περιέργως όμως, αντί να προετοιμάζουν το μάθημα σε ομάδες και να ζητούν τις συμβουλές των μαθητών και της διεύθυνσης του σχολείου για να κάνουν το μάθημά τους πιο ενδιαφέρον, συνήθως δεν επιδιώκουν τη συνεργασία και την ανανέωση των μεθόδων τους. Αυτή η περίπλοκη ψυχολογική κατάσταση περιγράφεται ως «νόσος των εκπαιδευτικών» (ή ως «ναρκισσισμός των εκπαιδευτικών»).

Ο ρόλος των εκπαιδευτικών είναι περίπλοκος και γίνεται ολοένα και πιο απαιτητικός. Εκτός από δάσκαλοι, πρέπει να είναι παιδαγωγοί και συμβουλάτορες, να οργανώσουν ημερήσια σχολεία, να κατευθύνουν τα παιδιά στην προετοιμασία εθνικών ή ευρωπαϊκών projects. Επίσης, η νέα φιλοσοφία της εκπαίδευσης κατεβάζει τους εκπαιδευτικούς από το βάθρο τους και περιμένει από αυτούς να ενισχύουν την αυτοπεποίθηση των μαθητών τους και να γίνουν συνοδοιπόροι τους στη ζωή και στη μάθηση. Τα τελευταία πέντε χρόνια, λοιπόν, η πολιτεία προσπαθεί να πείσει τους εκπαιδευτικούς να ανανεώσουν τις μεθόδους τους. Και πάλι όμως οι εκπαιδευτικοί –στην πλειονότητά τους– αντιδρούν αρνητικά ή αμυντικά. Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί ότι, αν δε συνεργαστούν, θα είναι όλο και πιο δύσκολο να αντεπεξέλθουν στις νέες απαιτήσεις, επιβαρύνοντας έτσι συνεχώς την ψυχολογία τους.

Ο Peter Meidinger, πρόεδρος της Ένωσης Φιλολόγων, υποστηρίζει ότι ένα 10% των εκπαιδευτικών δε θα έπρεπε να είχε ακολουθήσει το επάγγελμα. Για τον λόγο αυτό υποστηρίζει ότι πρέπει να εισαχθούν τεστ καταλληλότητας στη διαδικασία επιλογής των υποψήφιων δασκάλων. Ωστόσο, η μεγάλη έλλειψη εκπαιδευτικών στη Γερμανία καθιστά το επάγγελμα του εκπαιδευτικού πολύ ελκυστικό ακόμη και σε άτομα που δεν το αγαπούν, μια και θα τους εξασφαλίσει μια σταθερή θέση στο Δημόσιο.

 

 

Δημόσια Αγαθά από… Ιδιώτες

Την «αιρετική» αυτή άποψη εξέφρασε σε συνέντευξή στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» και στη δημοσιογράφο Μαρία Παπουτσάκη ένα πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών ο οποίος είναι επικεφαλής πλέον σ’ένα από τα μεγαλύτερα κολέγια της χώρας. Τι είπε ο άνθρωπος; Δημόσια αγαθά από … Ιδιώτες; Δε φοβήθηκε τη στοχοποίηση από την κατεστημένη ιδεολογική τρομοκρατία των δεξιών και αριστερών κρατιστών;  
 

Δείτε τη σχετική συνέντευξη ενός πρώην γενικού γραμματέα του ΥΠΕΠΘ και σκεφθείτε να δούμε στο προσεχές μέλλον σε ανάλογους ρόλους και άλλους θεματοφύλακες του κρατισμού που διετέλεσαν γραμματείς. Άντε να δεις τον… Τσουροπλή πρύτανη σε κολλέγιο!

Ένας πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών επικεφαλής ενός από τα μεγαλύτερα κολέγια της χώρας!

Πρόκειται για τον Πέτρο Γέμτο, καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας και Φιλοσοφίας και Ιστορίας των Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, του οποίου υπήρξε και πρύτανης από το 1991 έως το 1997.

*Επίσης, υπήρξε γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας το 1989 και είναι κάτοχος διδακτορικών των σχολών Νομικής και Οικονομικής του Πανεπιστημίου Τίμπιγκεν της Γερμανίας.

* Προκάλεσε εντύπωση η είδηση ότι ύστερα από τόσα χρόνια θητείας στο δημόσιο πανεπιστήμιο αναλαμβάνετε την προεδρία του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου ενός ιδιωτικού κολεγίου. Γιατί;

– Το πανεπιστήμιο ήταν και είναι περιεχόμενο και σκοπός της ζωής μου, για μένα ο σημαντικότερος θεσμός της ελεύθερης δημοκρατικής κοινωνίας. Εκεί παράγεται μόρφωση και παιδεία, καλλιεργείται η ελεύθερη κριτική σκέψη. Το αγαθό που παράγεται είναι δημόσιο αγαθό. Δημόσια αγαθά, ωστόσο, διατίθενται, αλλά δεν παράγονται αναγκαία από το κράτος. Μπορεί να παραχθούν και από ιδιώτες. Το ερώτημα που ανακύπτει, λοιπόν, είναι όχι από ποιον, αλλά πώς μπορεί να διασφαλισθεί το άριστο μέγεθος αυτού του αγαθού. Πιστεύω ότι και εδώ τη λύση δίνουν ανταγωνιστικές αγορές που αναγκάζουν τους παραγωγούς να εξυπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα των καταναλωτών. Μονοπώλια (κρατικά ή ιδιωτικά) παρωθούν σε κατάχρηση δύναμης, που βλάπτει μακροχρόνια το κοινωνικό σύνολο. Πάντοτε πίστευα (έχω κάνει και σχετικές δημοσιεύσεις πολλά χρόνια πριν) ότι η παρουσία ιδιωτικών φορέων στο χώρο των πανεπιστημιακών υπηρεσιών θα δημιουργήσει κίνητρα παραγωγικής δουλειάς και στα δημόσια πανεπιστήμια και ότι θα αναγκάσει τους πολιτικούς μας να στηρίξουν, για να σώσουν την εξωτερική τους εικόνα, την αυτοδιοίκηση των πανεπιστημίων και να αυξήσουν τους οικονομικούς τους πόρους. Ως πρόεδρος του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου του Μητροπολιτικού Κολεγίου Αθηνών, λοιπόν, δεν θέλω μόνο να συμβάλω στην καλύτερη εκπαίδευση των παιδιών μας, αλλά και να βοηθήσω στην προσπάθεια των συναδέλφων μου των δημοσίων πανεπιστημίων.

*Μπορούμε να θεωρούμε τα κολέγια πανεπιστήμια;

– Σύμφωνα με το Κοινοτικό Δίκαιο, κολέγια που συνεργάζονται με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια δίδουν πανεπιστημιακούς τίτλους με αναγνωρισμένα επαγγελματικά και ακαδημαϊκά δικαιώματα. Η ουσιαστική αξία των πτυχίων και η αποδοχή τους στις αγορές εργασίας εξαρτώνται από την ποιότητα του κάθε κολεγίου. Το ίδιο ισχύει εξάλλου και για δημόσια πανεπιστήμια. Για παράδειγμα, το Μητροπολιτικό Κολέγιο Αθηνών έχει διοίκηση με ταλέντο, μια εξαιρετική υλικοτεχνική υποδομή και ικανούς συνεργάτες, και θα μετεξελιχθεί γρήγορα σε ένα υψηλού επιπέδου τριτοβάθμιο ίδρυμα. Ηδη τα πτυχία του χορηγούνται από τρία γνωστά πανεπιστήμια της Μεγάλης Βρετανίας: Queen Margaret University, Roehampton και Gloucestershire University. Διαθέτει 4 μεγάλες σχολές: τη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων, τη Σχολή Νέων Τεχνολογιών, τη Σχολή Υγείας και Κοινωνικών Επιστημών με προγράμματα Φυσικοθεραπείας, Λογοθεραπείας, Ψυχολογίας, Μετάφρασης και Παιδαγωγικών, καθώς επίσης και Σχολή Επικοινωνίας, Κινηματογράφου και Παραστατικών Τεχνών. Όραμα μας είναι να δημιουργηθούν μια νομική και μια φιλοσοφική σχολή.

*Πολλοί, πάντως, υποστηρίζουν ότι έχουμε παράκαμψη του άρθρου 16 του Συντάγματος.

– Το άρθρο 16 του Συντάγματος είναι μια ρύθμιση που έχει ξεπεραστεί από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Το σημαντικό του στοιχείο είναι ο τονισμός της πλήρους αυτοδιοίκησης των ιδρυμάτων και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μορφές δημόσιου όσο και ιδιωτικού δικαίου.

*Πώς αξιολογείτε τις προϋποθέσεις του υπουργείου Παιδείας;

– Οι τυπικές προϋποθέσεις αλλού είναι αυστηρές, αλλού είναι υπερβολικά χαλαρές. Το ελάχιστο του εμβαδού των κτιρίων (300 τ.μ.), για παράδειγμα, είναι πολύ λίγο για να καλύψει ανάγκες σε αίθουσες διδασκαλίας, βιβλιοθήκες, εργαστήρια, χώρους αναψυχής κ.λπ. Εμείς λειτουργούμε σε ιδιόκτητο campus 7 στρεμμάτων στον Παράδεισο Αμαρουσίου. Πιστεύω, πάντως, ότι ο έλεγχος νομιμότητας για όλα τα αυτοδιοικούμενα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητες αρχές.

*Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι τα κολέγια θα «υποδεχθούν» κυρίως εκείνους που δεν κατάφεραν να «πιάσουν» τη βάση του «10»…

– Στο Μητροπολιτικό Κολέγιο Αθηνών απευθυνόμαστε σε συνειδητοποιημένους φοιτητές που θέλουν γνώση του αντικειμένου τους ώστε να είναι χρήσιμοι στην αγορά εργασίας. Συνεπώς, το «δέκα» δεν μας αφορά. Άλλωστε, έχουμε τις δικές μας προϋποθέσεις εισαγωγής (υψηλή βαθμολογία, επαρκή γνώση αγγλικής γλώσσας), ώστε να πληρούμε τα υψηλά «standards» που θέτουν τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια. Θα καλύψουμε κενά του δημόσιου συστήματος, που συχνά οδηγεί υποψηφίους να σπουδάσουν επιστήμες που δεν τους ενδιαφέρουν ή τους δίνουν πτυχία χωρίς αντίκρισμα. Και ελπίζουμε σε γόνιμη συνεργασία με τα δημόσια ΑΕΙ, τόσο σε επίπεδο διδασκαλίας όσο και σε επίπεδο έρευνας.