O Οκτωβριανός Διάλογος…

Σημαντικά ζητήματα άφησε ανοιχτά το Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΣΠΔΕ) το οποίο υπό την παρούσα κυβέρνηση έκλεισε χθες τον κύκλο διαλόγου για τις αλλαγές στο λύκειο και το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η επόμενη συνεδρίασή του ορίστηκε για την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου. «Έχει γίνει πολύ σημαντική δουλειά έως τώρα», παρατήρησε, μιλώντας χθες στην «Καθημερινή», ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας των Πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ) κ. Χρήστος Τρικαλινός.

Η αίσθηση όμως είναι ότι το εκλογικό αποτέλεσμα θα διαφοροποιήσει τα προδιαγεγραμμένα ιδίως στην περίπτωση που η κάλπη αναδείξει νικητή το ΠΑΣΟΚ. Εν αναμονή των νέων συσχετισμών το μόνο που απομένει είναι να επιστρατεύσουμε την αχαλίνωτη φαντασία μας. Ποιος θα είναι ο επόμενος ΥΠΕΠΘ; Η ψήφος μας είναι ανίσχυρη να επηρεάσει τα πράγματα πολύ δε περισσότερο να προκρίνει προγράμματα που δεν υπάρχουν και γενικόλογες πολιτικές που δεν αναλύονται.

Σύντροφε Οδυσσέα όμως στο ξανάλεω δεν θα αντέξω τον αγέρωχο Φίλιππο στο άρμα της παιδείας… με την όψη του Ρωμαίου στρατηλάτη… Τρέξτε πιο γρήγορα σύντροφοι, ο παλιός ο κόσμος έρχεται στο κατόπι σας… η επί τω λαϊκότερω τρεχάτε ποδαράκια μου…

Δέκατη Τέταρτη Συνεδρία του ΣΠΔΕ

Συνεδριάζει σήμερα στις 10.00 το Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με τα ακόλουθα θέματα ημερήσιας διάταξης:

Παρουσίαση της έρευνας της ΟΙΕΛΕ για το Στρατηγικό Σχεδιασμό του Εκπαιδευτικού Συστήματος και τις προτάσεις των Πρυτάνεων, της ΠΟΣΔΕΠ, και της ΟΣΕΠ – ΤΕΙ αναφορικά με την πρόσβαση στην τριτοβάθμια.

Από τη συνεδρίαση θα απουσιάσει ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ κ. Πανάρετος και η εκπρόσωπος του ΛΑΟΣ όπως είχε προαναγγελθεί.

Το ιστολόγιο δημοσιεύει σήμερα το τελικό κείμενο της πρότασης των Πρυτάνεων το οποίο θα έχει ασφαλώς βαρύνουσα σημασία στη διαμόρφωση του τελικού πορίσματος.

Πλαίσιο της Συνόδου των Πρυτάνεων για το σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Το ζήτημα της πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αποτελεί διεθνώς κοινωνικό και πολιτικό διακύβευμα και ένα διακριτό αντικείμενο επιστημονικής έρευνας. Το ζήτημα αυτό στη χώρα μας, για λόγους σχετιζόμενους με ιστορικές και κοινωνικές αναπτυξιακές διαδικασίες, κατέχει για πολλά χρόνια κεντρική θέση στον δημόσιο διάλογο για την Παιδεία, κυρίως με τη μορφή συζήτησης για τις «εισαγωγικές εξετάσεις». Όμως, η σχετική συζήτηση, παρά το δημόσιο ενδιαφέρον που συγκεντρώνει και την ένταση που την χαρακτηρίζει, δημιουργεί αρνητικό κοινωνικό κλίμα, φορτίζει ψυχολογικά οικογένειες και υποψήφιους/ες και δεν συμβάλλει σε εκπαιδευτικές βελτιώσεις, καθώς πραγματοποιείται συχνά με ανορθολογικούς όρους, μακράν των ειδικών θεωρητικών επεξεργασιών και επιστημονικών ευρημάτων.

Το θέμα των διαδικασιών πρόσβασης από την Δευτεροβάθμια στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα του οποίου οι διαστάσεις σχετίζονται με τους αναπτυξιακούς προσανατολισμούς της χώρας. Γι’ αυτό η Πολιτεία έχει πρωτίστως την ευθύνη να διατυπώσει, με τρόπο ορθολογικό, συνεκτικό και σαφή, τις κεντρικές κατευθύνσεις για την επίλυσή του. Η δημιουργία ενός συστήματος πρόσβασης πρέπει πρωτίστως να θεμελιώνεται σε βασικές παραδοχές και επιλογές οι οποίες θα επιτρέπουν τη διατύπωση ερωτημάτων κεφαλαιώδους σημασίας και αντίστοιχων απαντήσεων. Αν περιοριστούμε σε ορισμένα τέτοια ερωτήματα με εκπαιδευτικό, κυρίως, χαρακτήρα θα μπορούσαμε να προτάξουμε τα ακόλουθα:

  • Η φοίτηση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αντιστοιχεί στη βούληση των νέων ανθρώπων για μια διευρυμένη δυνατότητα πρόσβασης σε υψηλού επιπέδου ειδικά μορφωτικά αγαθά ή εναρμονίζεται με τις ανάγκες και τη ζήτηση εξειδικευμένου δυναμικού στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα;
  • Το σύστημα εισαγωγής τείνει προς την απρόσκοπτη είσοδο όλων των ενδιαφερομένων ή προς τεκμηριωμένες διαδικασίες περιορισμού των διόδων πρόσβασης υπό προϋποθέσεις και κριτήρια;
  • Η όποια εισαγωγική ή εξεταστική διαδικασία σχετίζεται με τη φοίτηση ή την επίδοση στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και πώς;
  • Ποιος είναι ο ρόλος και η συμμετοχή των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων στη διαδικασία αποφάσεων και επιλογών για την υποδοχή φοιτητών/τριών;

Όσο ερωτήματα τέτοιου είδους δεν τίθενται με σαφήνεια και επομένως δεν απαντώνται και δεν μετατρέπονται σε εκπαιδευτικές πολιτικές και δράσεις από τους θεσμικούς φορείς της Πολιτείας, τα περιθώρια συζήτησης και εξεύρεσης λύσεων για το «εξεταστικό ζήτημα» είναι περιορισμένα.

Ωστόσο, η συσσωρευμένη εμπειρία των Ελληνικών Δημόσιων Πανεπιστημίων, η σχετική εξειδικευμένη γνώση που παράγεται τόσο στο εσωτερικό τους όσο και στο πλαίσιο της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, επιτρέπει σήμερα τη διατύπωση ορισμένων προτάσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν στον εξορθολογισμό και τη βελτίωση του συστήματος πρόσβασης στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση καθώς και τον προσανατολισμό του στην εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών. Στην κατεύθυνση αυτή διατυπώνονται στη συνέχεια ορισμένες συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες έχουν δυναμικό χαρακτήρα καθώς εμπεριέχουν και τη δυναμική εξέλιξης και τροποποίησης των προτεινόμενων λύσεων.

Οι προτάσεις αυτές συγκροτούνται με βάση τις ακόλουθες αφετηρίες:

Α. Η Πολιτεία σε μια προοπτική συνολικού μακροχρόνιου σχεδιασμού της εκπαιδευτικής πολιτικής οφείλει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις απρόσκοπτης πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση όσων νέων ανθρώπων επιθυμούν και μπορούν να παρακολουθήσουν πανεπιστημιακές σπουδές. Ωστόσο σήμερα, αντικειμενικοί λόγοι δεν επιτρέπουν την ελεύθερη πρόσβαση. Επομένως, σε μια πορεία προς την επίτευξη αυτής απαιτείται το βέλτιστο σύστημα επιλογής, καθώς επίσης και η επανεξέταση της εισαγωγή στα ΑΕΙ/ΤΕΙ όχι μόνον των αποφοίτων Λυκείου άπαξ στη ζωή τους και μόνον αμέσως μετά την αποφοίτησή τους, αλλά και σε επόμενες φάσεις, μετά από απόκτηση εργασιακής ή άλλης εμπειρίας, δυνατότητα που μέχρι σήμερα υπάρχει μόνο στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Αναγνωρίζοντας και καταγράφοντας τους λόγους που αποτρέπουν σήμερα την ελεύθερη πρόσβαση, μπορούμε να προχωράμε προς τις απαραίτητες αλλαγές. Αναφέρουμε ενδεικτικά:

  • Ένας λόγος είναι η υποχρηματοδότηση της εκπαίδευσης και δη των υποδομών της. Άμεσο και διαρκές ζητούμενο πρέπει να είναι η αύξηση της χρηματοδότησης, τόσο της Β΄βάθμιας για να αναβαθμιστεί (όπως παραπάνω), αλλά και της Γ΄βάθμιας για να μπορέσει να παράσχει ποιοτικά αναβαθμιζόμενη εκπαίδευση σε αυξημένο αριθμό ατόμων.
  • Ένας άλλος λόγος είναι η έλλειψη ουσιαστικού επαγγελματικού προσανατολισμού που να πείθει τους νέους ανθρώπους για την αξία γενικότερα της γνώσης και των σπουδών και ειδικότερα για επιμέρους τομείς γνώσεις και επαγγελματικών προοπτικών. Ως αποτέλεσμα οι επιλογές τους σήμερα αναπαράγουν κυρίως παραδοσιακά στερεότυπα που αποδίδουν κύρος και επαγγελματική προοπτική — και άρα δημιουργούν πολύ υψηλή ζήτηση για εισαγωγή–, μόνον σε 3-4 αντικείμενα σπουδών —Ιατρική, Νομική, Πολυτεχνικές Σχολές.
  • Ένας άλλος, σχετιζόμενος με το παραπάνω λόγος που σήμερα καθιστά δύσκολη την ελεύθερη πρόσβαση, είναι η πλήρης υποβάθμιση της τεχνολογικής εκπαίδευσης, η  αναβάθμιση της οποίας πρέπει να καταστεί απόλυτη προτεραιότητα κυρίως σε επίπεδο Δευτεροβάθμιας, αλλά και σε επίπεδο Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έτσι θα δίνονται και άλλες ουσιαστικές εκπαιδευτικές και επαγγελματικές διέξοδοι στους νέους και νέες και δεν θα συνωστίζονται όλοι/ες προ των θυρών των ΑΕΙ, το πτυχίο των οποίων εκλαμβάνεται ως το μόνο έγκυρο και αναγνωρισμένο διαβατήριο επαγγελματικής αποκατάστασης.

Β. Η Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ιδιαίτερα το Λύκειο αποτελεί αυτόνομη εκπαιδευτική βαθμίδα. Η σχέση της με την Τριτοβάθμια εκπαίδευση και με το όποιο σύστημα πρόσβασης είναι αναπόφευκτη. Ωστόσο, ο γενικός προσανατολισμός του εκπαιδευτικού συστήματος πρέπει να τείνει προς τη συγκρότηση και λειτουργία της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως αυτοτελούς εκπαιδευτικής οντότητας.

Γ. Στις διαδικασίες εισαγωγής τα Πανεπιστήμια, ως Ιδρύματα υποδοχής, πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν, Στρατηγικός στόχος πρέπει να είναι ο καθορισμός των κριτηρίων εισαγωγής εκ μέρους των πανεπιστημίων Ορισμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του θέματος αυτού στην παρούσα συγκυρία παρουσιάζονται στη συνέχεια του κειμένου.

1. Η ποιότητα και ο αναπροσανατολισμός των σπουδών στην Πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια εκπαίδευση πρωταρχικό θέμα αναβάθμισης όλων των διαδικασιών της Παιδείας

Η ποιότητα και ο προσανατολισμός των σπουδών στην Πρωτοβάθμια και την Δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποτελεί ένα αυτόνομο πρόβλημα το οποίο δεν πρόκειται να επιλυθεί παρά μόνο αν αντιμετωπιστεί ως ζήτημα ανεξάρτητο από το σύστημα πρόσβασης στα Πανεπιστήμια. Το μορφωτικό επίπεδο των εισερχομένων στα Πανεπιστήμια είναι εξαιρετικά χαμηλό τόσο στο επίπεδο των βασικών γνώσεων όσο και σε αυτό των δεξιοτήτων κάθε είδους. Η κατάσταση αυτή πρέπει να αντιστραφεί. Η πολυετής προσκόλληση της εκπαίδευσης σε πεπαλαιωμένα μοντέλα αναπαραγωγής και αποστήθισης συσσωρευμένων γνώσεων πρέπει να αντικατασταθεί από μοντέλα που οδηγούν όχι μόνον στην απόκτηση γνώσης, αλλά και στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, της δημιουργικότητας και της επαγωγικής και παραγωγικής νόησης. Τα αναλυτικά προγράμματα, τα σχολικά εγχειρίδια, οι διδακτικές μέθοδοι, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών πρέπει να αναπροσανατολιστούν οριστικά προς την ενίσχυση όχι μόνον των βασικών γνωστικών περιοχών όπως, για παράδειγμα, η γλώσσα, τα μαθηματικά, η ιστορία, οι φυσικές επιστήμες, αλλά και των μεθόδων προσέγγισης της γνώσης, της πολιτιστικής καλλιέργειας και της δημιουργικότητας.

Για την επίτευξη των παραπάνω καθίσταται αναγκαία, μεταξύ άλλων:

  • Η λειτουργία Ολοήμερων Προγραμμάτων και στη Β΄βάθμια εκπαίδευση, στο πλαίσιο των οποίων θα ενισχυθούν δραστηριότητες πολύπλευρης ανάπτυξης όχι μόνο των γνώσεων, αλλά συνολικά της προσωπικότητας των νέων.
  • Η ενίσχυση του ουσιαστικού ρόλου του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΣΕΠ). Αναγκαία προϋπόθεση για να αποκτήσει περιεχόμενο και ουσία ο ΣΕΠ είναι:
  1.  Η αναλυτική παρουσίαση –έντυπη και ηλεκτρονική- εκ μέρους κάθε  Σχολής και  Τμήματος ΑΕΙ/ΤΕΙ: των σκοπών, στόχων, προαπαιτούμενων εισαγωγής, προδιαγραφών φοίτησης και ολοκλήρωσης σπουδών, επιστημονικού περιεχομένου, επαγγελματικών προοπτικών, κλπ.
  2. Η ενίσχυση του ρόλου της Συμβουλευτικής στο πλαίσιο του ΣΕΠ
  3. Η ενδελεχής ενημέρωση και κατάρτιση των στελεχών ΣΕΠ επί των παραπάνω.

Στη διαδικασία αναμόρφωσης/αναβάθμισης της Β’βάθμιας εκπαίδευσης θα μπορούσε να εξεταστεί η λειτουργία «Προπαρασκευαστικού έτους».

2. Αδιάβλητο και διαφανές σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων σε εθνικό επίπεδο

Παρά την μεγάλη σημασία που αποδίδεται σε μια στρατηγική επιλογή μελλοντικής ελεύθερης πρόσβασης στα Πανεπιστήμια, στη σημερινή φάση ανάπτυξης του συνόλου του εκπαιδευτικού συστήματος λόγοι, όπως η έλλειψη αξιόπιστης τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, δομών επαγγελματικού προσανατολισμού στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η υποχρηματοδότηση και η έλλειψη ανθρώπινων πόρων και υποδομών στα Πανεπιστήμια και ο δυσβάστακτος αριθμός εισακτέων, δημιουργούν την ανάγκη ενός συστήματος επιλογής και κατάταξης. Το σύστημα αυτό πρέπει να έχει όλες τις αναγκαίες δικλείδες ώστε να εξασφαλίζεται το αδιάβλητο και η διαφάνεια στη διαδικασία. Η δημιουργία συστήματος ψηφιοποίησης των γραπτών και της ατομικής ηλεκτρονικής πρόσβασης των υποψηφίων σε αυτά μπορεί να συμβάλει στην κατεύθυνση αυτή.

Όμως, τα Πανεπιστήμια και η Πολιτεία θα πρέπει να συμβάλουν στο επίπεδο της κοινωνίας στη διάχυση σύγχρονων επιστημονικών απόψεων με βάση τις οποίες υπάρχουν πλην της μιας και μοναδικής γραπτής εξέτασης και άλλες εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης των υποψηφίων φοιτητών και φοιτητριών.

  • Η αντίληψη ότι μόνον το ισχύον σύστημα πανελλαδικών εξετάσεων αποτελεί αδιάβλητο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ/ΤΕΙ διαιωνίζει την έλλειψη εμπιστοσύνης στο κύρος, την αντικειμενικότητα και την ακεραιότητα των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων και η αντίληψη αυτή πρέπει να ανατραπεί, αν μη τι άλλο, γιατί μόνον έτσι θα αναβαθμιστεί το κύρος των εκπαιδευτικών και πανεπιστημιακών.
  • Πρέπει να αρχίσουμε από τώρα το δημόσιο διάλογο για τη διερεύνηση και καταγραφή άλλων συμπληρωματικών ή/και εναλλακτικών κριτηρίων εισαγωγής στην Γ’βάθμια εκπαίδευση, όπως –βαθμούς Λυκείου (σε συνέχεια του παραπάνω), εξετάσεις σε μαθήματα επιλογής, προφορικές εξετάσεις, συνεντεύξεις, πιστοποιημένες γνώσεις και δεξιότητες σχετικές με το αντικείμενο της Σχολής/Τμήματος, portofolio, κ.ά.
  • Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να ξεκινήσουν τα ίδια τα Τμήματα και οι Σχολές να προσδιορίζουν ποιο είναι το προφίλ των ατόμων που θέλουν να εκπαιδεύσουν και ποια κριτήρια πρέπει να πληρούν για να εξασφαλίζονται οι προδιαγραφές επιτυχούς φοίτησής τους.

3. Η αναγκαιότητα της αντιστροφής του υψηλής έντασης ψυχολογικού κλίματος γύρω από τις εισαγωγικές εξετάσεις στην κοινωνία

Όπως είναι γνωστό, για ιστορικούς και κοινωνικούς λόγους η διαδικασία των εισαγωγικών εξετάσεων συνοδεύεται από τεράστιας έντασης ψυχολογικό κλίμα στην κοινωνία και τις οικογένειες, με βαρύτατες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, την κοινωνικοποίηση και τις επιδόσεις των ίδιων των εξεταζόμενων παιδιών. Το κλίμα αυτό, που καλλιεργείται από τους ίδιους τους θεσμικούς φορείς με την εμπλοκή και τις παρεμβάσεις των κορυφαίων θεσμικών παραγόντων της Παιδείας, διασπείρεται και δραματοποιείται από τα μέσα ενημέρωσης και διαδίδεται και εμπεδώνεται σε ολόκληρη την κοινωνία, πρέπει οριστικά να αντιστραφεί. Η Πολιτεία με καλή κατανόηση του σημαντικού αυτού προβλήματος, με νομοθετικού χαρακτήρα παρεμβάσεις, με συνεχή μέριμνα αποφόρτισης του κοινωνικού περιβάλλοντος, με διακίνηση των σχετικών διαδικαστικών πληροφοριών αποκλειστικά μέσα από τα σχολικά δίκτυα, πρέπει και μπορεί να ελαχιστοποιήσει την ένταση για τις εισαγωγικές εξετάσεις η οποία είναι καταστρεπτική σε όλα τα επίπεδα για τα παιδιά.

Στο δημόσιο χώρο, αλλά και στις επιμέρους επιλογές των νέων, η έμφαση πρέπει να μετατεθεί από το “αν” και “σε ποιο τμήμα” θα εισαχθεί ένας νέος, στο «τι» και «γιατί» θέλει να σπουδάσει. Προς τούτο πρέπει να εξασφαλιστεί η στήριξη της Πολιτείας προς κάθε  νέο να επιλέξει το αντικείμενο σπουδών που επιθυμεί και που έχει (υποβοηθηθεί να) καταλήξει ότι τον εκφράζει.

Είναι υποχρέωση και των Πανεπιστημίων να:

  • Να παρέχουν πλήρη και αναλυτική ενημέρωση για τις σπουδές που προσφέρουν τα Τμήματα και οι Σχολές τους.
  • Να ξεκινήσουν ή/και να συμβάλουν στο διάλογο για την απομυθοποίηση του πτυχίου καθαυτού και την ανάδειξη της σημασίας  της συγκρότησης της προσωπικότητας και της σύνδεσης αυτής με τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές τους επιλογές.

4. Σε μια προοπτική προσδιορισμού πολλαπλών κριτηρίων εισαγωγής στα ΑΕΙ

Σε μια προοπτική διαμόρφωσης κριτηρίων συμπληρωματικών ή/και εναλλακτικών των εξετάσεων, τα πανεπιστήμια μπορούν να αρχίσουν να προσδιορίζουν, με βάση τις ανάγκες των

επιμέρους Επιστημονικών τους πεδίων, εναλλακτικές μεθόδους αξιολόγησης των προσόντων των υποψηφίων που κρίνονται απαραίτητα και ουσιαστικά για φοίτηση.

5. Επανεξέταση των επιστημονικών πεδίων

Το τεράστιο εύρος των προορισμών εισαγωγής θέτει ένα ζήτημα εξορθολογισμού και αναδιάταξης των επιστημονικών πεδίων. Τα Πανεπιστήμια και αρμόδιοι φορείς της Πολιτείας, όπως για παράδειγμα το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας, πρέπει να επανεξετάσουν τον αριθμό και τη συνάφεια των επιστημονικών πεδίων με τρόπο που να οδηγεί τους νέους και νέες στην επιλογή συγγενών προσανατολισμών. Ο προσδιορισμός των επιστημονικών πεδίων πρέπει να συνοδεύεται από την συγκεκριμενοποίηση των προαπαιτουμένων εκ μέρους των πανεπιστημίων, και δη των ομοειδών Σχολών και Τμημάτων, των προαπαιτούμενων βασικών γνώσεων, ώστε σε συντονισμό με τα αναλυτικά προγράμματα του Λυκείου να οδηγήσει στον επανακαθορισμό της εξεταστέας ύλης.

6. Μεταβατικές λειτουργικές παρεμβάσεις στο εξεταστικό σύστημα

Ως ένα μεταβατικό στάδιο προς τις προαναφεθείσες στρατηγικές επιλογές για εισαγωγή στην Γ΄βάθμια εκπαίδευση,   προτείνουμε την παρακάτω πρόταση που μπορεί να εφαρμοστεί σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα  υπό τις παρούσες συνθήκες και άρα με το ισχύον εξεταστικό σύστημα:

Ι. Η Πολιτεία:

1. Οργανώνει και διεξάγει τις εθνικού επιπέδου εξετάσεις:

  • Με τη διαδικασία υλοποίησης της εξεταστικής διαδικασίας που ισχύει σήμερα,
  • Με προσθήκη μαθημάτων που κατηγορίες επιμέρους ομοειδών τμημάτων θεωρούν απαραίτητα.
  • Τα θέματα των εξετάσεων θα αντλούνται από Τράπεζα θεμάτων, συνεχώς διαμορφούμενη και εμπλουτιζόμενη με θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας,   η οποία Τράπεζα θεμάτων θα έχει διαμορφωθεί από Ειδικό Σώμα εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας και εξειδικευμένων μελών ΔΕΠ .
  • Και με τη δημιουργία και αξιοποίηση ειδικώς επιμορφωμένου σώματος διορθωτών και βαθμολογητών.

Κατατάσσει σε Τμήματα κατά σειρά επιτυχίας αυτούς που έχουν επιτύχει τις προδιαγραφές των δηλωμένων τμημάτων επιλογής.

Σε περίπτωση υπεράριθμων επιτυχόντων σε τμήματα, ακολουθεί δεύτερος κύκλος κατανομής με βάση τις ιεραρχημένες επιλογές των υποψηφίων, κ.ο.κ..

ΙΙ. Τα Πανεπιστημιακά Τμήματα:

Προσδιορίζουν το προφίλ των υποψηφίων που θέλουν να αποδεχθούν, ώστε να διασφαλιστεί το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα ποιοτικής εκπαίδευσης –πάντα με τις υφιστάμενες αντικειμενικές συνθήκες.

Καθορίζουν τον αριθμό των εισακτέων με βάση τεκμηριωμένη και δεσμευτική εισήγηση προς την Πολιτεία.

Ομοειδή τμήματα ΑΕΙ, με γνώμονα τα παραπάνω, προσδιορίζουν και δημοσιοποιούν ποιές είναι οι προδιαγραφές των γνώσεων και δεξιοτήτων που πρέπει να έχουν οι υποψήφιοί τους, και ειδικότερα:

Σε ποια μαθήματα πρέπει να εξεταστούν και

Με βάση αυτόν τον προσδιορισμό, επιμέρους Τμήματα ορίζουν την ελάχιστη βαθμολογία που πρέπει να επιτύχει ένας υποψήφιος σε κάθε ένα από τα μαθήματα αυτά, για να εισαχθεί στο συγκεκριμένο Τμήμα.

ΙΙΙ. Ο Υποψήφιος:

  1. Επιλέγει το αντικείμενο σπουδών που επιθυμεί με βάση τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις εκτιμώμενες δυνατότητές του
  2. Εξετάζει τα μαθήματα και τις βαθμολογίες που απαιτούνται για την κατηγορία των Ομοειδών τμημάτων στην οποία κατά προτεραιότητα επιθυμεί να ενταχθεί.
  3. Δηλώνει προτίμηση εισαγωγής σε συγκεκριμένα Τμήματα.
  4. Δηλώνει  συμμετοχή στην εξέταση, από το σύνολο των εξεταζομένων μαθημάτων, μόνον των μαθημάτων εκείνων που το/τα Τμήμα/τα  επιλογής απαιτεί.

Ένα τέτοιο μεταβατικό σύστημα έχει τουλάχιστον τις ακόλουθες θετικές επιπτώσεις:

1. Σχετικά με την Πολιτεία:

  • Διατηρεί προς το παρόν, και έως να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις κατάργησής τους, τις εθνικού επιπέδου εξετάσεις που θεωρούνται ακόμα το μόνο αδιάβλητο σύστημα.

2. Σχετικά με τους υποψηφίους:

  • Εξασφαλίζει την ανταπόκριση του συστήματος εισαγωγής στις ανάγκες, προτιμήσεις και ικανότητες των υποψηφίων και όχι σε μια (πολύ συχνά) τυχαία κατανομή σε τμήματα με βάση τις επιδόσεις του συνόλου των πανελλαδικά εξεταζομένων.
  • Συμβάλλει ουσιαστικά στην ελάφρυνση της πίεσης και του φόρτου προετοιμασίας των υποψηφίων για εισαγωγή στην Γ’βάθμια εκπαίδευση και την οικονομική επιβάρυνση των οικογενειών τους –λιγότερα φροντιστήρια για πολλούς που δεν επιλέγουν Τμήματα υψηλής ζήτησης.
  • Συμβάλλει ουσιαστικά στην ψυχολογική αποφόρτιση της πλειοψηφίας των παιδιών που δεν είναι αναγκασμένα να δώσουν εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα, εφ΄όσον οι σπουδές που επιλέγουν δεν το απαιτούν.
  • Συμβάλλει καθοριστικά στη συναισθηματική ωρίμανση και διαδικασίες αυτογνωσίας και αυτοπροσδιορισμού των εφήβων.

3. Σχετικά με τα Πανεπιστημιακά Τμήματα:

  • Εξασφαλίζει τον προσδιορισμό κριτηρίων εκ μέρους των πανεπιστημιακών Τμημάτων, και όχι κάποιων πολλές φορές τυχαίων εξεταστικών αποτελεσμάτων.

Ενισχύει:

  • τις διαδικασίες αυτοαξιολόγησης των επιμέρους Τμημάτων.
  • τον επαναπροσδιορισμό των στόχων και των επιλογών τους, αλλά και
  • τον αυτοπροσδιορισμό τους σε σχέση με το σύνολο της ελληνικής πανεπιστημιακής εκπαίδευσης –και δη των ομοειδών Τμημάτων και Σχολών.

 

 

 

 

Συναίσθημα ή Λογική στη Σχολική Τάξη;

Το ιστολόγιο δημοσιεύει σήμερα ένα επίκαιρο άρθρο της συναδέλφου κ. Φανής Αναγνώστου αναφορικά με το συναίσθημα και τη λογική στη σχολική τάξη.

Αρκετές φορές στα πηγαδάκια των εκπαιδευτικών γίνονται συζητήσεις και αντιπαραθέσεις για το εάν ο εκπαιδευτικός πρέπει να χρησιμοποιεί το συναίσθημα, έναντι της λογικής, μέσα στη σχολική τάξη.

Δηλαδή, πόσο εφικτό είναι να διδάσκει κανείς και να είναι αποτελεσματικός όταν εμπλέκεται στα προβλήματα και στις συναισθηματικές μεταβολές των μαθητών του. Με λίγα λόγια, αν γνωρίζω ότι ένας μαθητής μου αντιμετωπίζει προβλήματα στο σπίτι πόσο αυστηρός μπορώ να είμαι μαζί του. Θα διορθώσω τα λάθη του; Θα τον τιμωρήσω αν παραβεί κάποιον κανόνα; Θα λειτουργήσω με τη λογική, με το συναίσθημα ή και με τα δύο;

Μου ήρθαν στο νου αυτές ακριβώς οι συζητήσεις και αντιπαραθέσεις που συχνά καταλήγουν σε εντελώς αντικρουόμενες απόψεις –οι πιο έμπειροι συνάδελφοι συνήθως υποστηρίζουν το προβάδισμα της λογικής – διαβάζοντας το αφιέρωμα του γαλλικού εκπαιδευτικού περιοδικού Le monde de l’education.

Στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Olivier Houde, καθηγητή Ψυχολογίας της Ανάπτυξης του παιδιού στο Πανεπιστήμιο PARIS-V-RENE-DESCARTES, βρήκα πολλά πράγματα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν όλους εμάς που αναρωτιόμαστε αν τη διδασκαλία μας πρέπει να την οδηγεί η λογική ή το συναίσθημα και τι θα σήμαινε για τους μαθητές μας αυτή η επιλογή.

Λέει λοιπόν ο Houde ότι, ενώ παλιά πίστευαν (Descartes, Piaget) ότι η λογική και το συναίσθημα δεν αποτελούν καλό συνδυασμό και ότι για να μάθει κανείς να σκέφτεται λογικά θα πρέπει να βάλει στην άκρη το συναίσθημα, οι πιο πρόσφατες έρευνες της Ψυχολογίας και της Νευροεπιστήμης δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Ότι δηλαδή το συναίσθημα, η συγκίνηση, είναι απαραίτητα για τον εγκέφαλο ο οποίος μέσω αυτών μαθαίνει να διορθώνει τα λάθη του.

Έτσι ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να δώσει και πάλι στο συναίσθημα τη θέση που του ταιριάζει μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία χωρίς να παρασυρθεί από αυτό. Με άλλα λόγια θα πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί την «παλέτα των συναισθημάτων» που του είναι απαραίτητη και να τα συνδυάσει με τη λογική λαμβάνοντας υπόψη του τις τελευταίες σχετικές επιστημονικές απόψεις. Ο Houde’ καταλήγει λέγοντας ότι οι ειδικοί της Νευροεπιστήμης δεν θα υπαγορεύσουν στους εκπαιδευτικούς το τι ακριβώς θα κάνουν αλλά πιστεύει ότι, όπως η Ιατρική έτσι και η Παιδαγωγική, πρέπει να ενημερώνεται και να λαμβάνει υπόψη της τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις. Αυτές θα δώσουν τις πληροφορίες για τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του «εγκεφάλου που μαθαίνει» και του ρόλου που παίζει το συναίσθημα για τη διόρθωση των λαθών της λογικής. Οι επιστήμονες μπορούν σήμερα να βοηθήσουν εξηγώντας γιατί κάποιοι τρόποι μάθησης είναι πιο αποτελεσματικοί από κάποιους άλλους.

Σε άλλο σημείο του αφιερώματος η κλινική ψυχολόγος Nancy Bresson καταλήγει ότι ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να είναι αρκετά κοντά στους μαθητές του αλλά όχι υπερβολικά, ώστε να μη συγχέονται οι ρόλοι.

Το σίγουρο είναι ότι η δουλειά του παιδαγωγού ήταν και είναι τόσο περίπλοκη που όχι τυχαία θεωρήθηκε από το Φρόιντ ένα από τα τρία «αδύνατα επαγγέλματα»: κυβερνώ, περιθάλπω και παιδαγωγώ.

Επομένως ο σωστός συνδυασμός λογικής και συναισθήματος μέσα στη σχολική τάξη ίσως κάνει τελικά το επάγγελμα του εκπαιδευτικού λιγότερο «αδύνατο».

 

 

Η ανοιχτή ατζέντα της Παιδείας [Άρθρο στον Κόσμο του Επενδυτή]

Οι επερχόμενες εκλογές θα αναδείξουν μια νέα πολιτική ηγεσία η οποία θα κληθεί να διαχειρισθεί χωρίς χρονοτριβή ανοιχτά μέτωπα και ζέουσες υποθέσεις της ελληνικής παιδείας.

Τι θα γίνει για παράδειγμα με τα κολλέγια και τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων τους; Η περίφημη επιτροπή της αδειοδότησης των κολλεγίων θα συνεχίσει το έργο της με τα ελαστικά κριτήρια της προηγούμενης πολιτικής βούλησης για την νόμιμη λειτουργία τους ή θα ανασυσταθεί  προβάλλοντας τη συνήθη γραφειοκρατική δυσκαμψία που εφευρίσκεται όταν απουσιάζει η πραγματική πρόθεση της αναγνώρισης;

Τι θα γίνει με τις προτεινόμενες αλλαγές στο Λύκειο; Το αναμενόμενο πόρισμα του ΣΠΔΕ με ανατρεπτικές προτάσεις στη δομή, τη λειτουργία και τη φιλοσοφία του Λυκείου θα αποτελέσουν προτεραιότητα της νέας ηγεσίας ή θα προκριθεί ο μεσαίος δρόμος της αναμόρφωσης που προτείνει το Π.Ι.;

Ποιες από τις ρυθμίσεις που έχουν διατυπωθεί για το εξεταστικό θα γίνουν πράξη; Η κοινή παραδοχή όλων ότι το υπάρχον σύστημα έχει κλείσει τον κύκλο του και κυρίως έχει εκφυλιστεί με σωρεία άστοχων παρεμβάσεων δεν επιτρέπει πλέον καμία καθυστέρηση.

Ποιες αλλαγές θα επιχειρηθούν στην τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση η οποία παρά τις σχετικές μετονομασίες δεν κατάφερε να αναδειχθεί σε ισότιμη πρόταση μορφωτικής αξίας και επαγγελματικής προοπτικής;

Τι θα απογίνει με το θεσμικό πλαίσιο της λειτουργίας των ΚΕΣ και των σχολών της Πληροφορικής και τι θα γίνει με τον αναχρονιστικό νόμο για τη λειτουργία των φροντιστηρίων που επιζεί από το 1937 και αναπλάθει τις παθογένειες μιας σκοτεινής παιδείας και μιας μαύρης οικονομίας.

Τι θα συμβεί επιτέλους αναφορικά με την κοινωνική απαίτηση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου σε όλες τις βαθμίδες; Πως θα επιλέγονται στην εκπαιδευτική πυραμίδα τα στελέχη της διοίκησής της;

Ποιες λύσεις θα δρομολογηθούν για να αποκατασταθεί η χωροταξική τυχαιότητα των ΑΕΙ και των ΑΤΕΙ και τι θα συμβεί με όλα εκείνα τα τμήματα που έχουν απαξιωθεί στην πράξη κατά τη συμπλήρωση των μηχανογραφικών δελτίων;

Οι πολιτικοί μας δεν μπορούν πλέον να δείχνουν το δρόμο της ποιοτικής παιδείας επιλέγοντας για τα παιδιά τους το Ι.Β. και τα φημισμένα πανεπιστήμια της υφηλίου αγνοώντας την αγωνία του κοινωνικού συνόλου για ανταποδοτικές σπουδές. Πράξη στοιχειώδους δικαιοσύνης και ίσων ευκαιριών είναι η επαναλειτουργία πρότυπων σχολείων σε κάθε νόμο και μια σιωπηρή επανάσταση ποιότητας στο ελληνικό σχολείο. Πράξη κοινωνικής δικαιοσύνης θα είναι και η εγγύηση του κόστους για κάθε νέο φοιτητή με αποδέκτη της χρηματοδότησης το πανεπιστήμιο της αρεσκείας του, όπως εγγράφει στο πρόγραμμα της η αξιωματική αντιπολίτευση. Πράξη κοινωνικής εξομάλυνσης θα είναι και η χρηματοδότηση της ποιοτικής και πιστοποιημένης ιδιωτικής παιδείας στην οποία οι γονείς πληρώνουν ως τιμωρία εκτός από τα δίδακτρα και τα σχολικά εγχειρίδια.

Ποια νέα ηγεσία και με ποια καινούρια μεθοδολογία θα αναμετρηθεί με το πλήθος των προβλημάτων της παιδείας μας;

Τα μεγάλα ζητούμενα της ελληνικής παιδείας απαιτούν άμεσες και γενναίες λύσεις μακράς πνοής.

Η κοινωνία έχει κουρασθεί από τα αναποτελεσματικά ημίμετρα. Στα πρόσωπα της νέας πολιτικής ηγεσίας θα δοκιμασθεί η δυνατότητα της λογικής συνέχειας απέναντι στην προγραμματική ασυνέπεια.

Οι Άγνωστες Κερκόπορτες των Εισαγωγικών μέσω… Κυπριοποιήσεων

 Η επινοητικότητα και η εφευρετικότητα των Ελλήνων αστείρευτη. Έχουμε αποκτήσει ως έθνος μια απόλυτη εξειδίκευση στην τεχνική της παράκαμψης. Το ιστολόγιο σας αποκαλύπτει κατ’ αποκλειστικότητα σήμερα τις απίστευτες μεθοδεύσεις της ελληνικής οικογένειας και τις διαδρομές των υποψηφίων που οδηγούν στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο μέσω … Κύπρου και μάλιστα στις σχολές της μεγάλης ζήτησης.

Η ιστορία έχει ως εξής: η ελληνική οικογένεια μεταβιβάζει την κηδεμονία του παιδιού της σε μια αμοιβόμενη προς τούτο κυπριακή φαμίλια. Το παιδί μεταναστεύει στη Μεγαλόνησο για την τελευταία τάξη του Λυκείου. Εγγράφεται σε κυπριακό Λύκειο και κάνει παράλληλα ακριβά και μαύρα ιδιαίτερα με 60-80€ την ώρα. Δίνει Παγκύπριες εξετάσεις σε μικρότερη ύλη και εισάγεται με ποσόστωση σε Ελληνικά Πανεπιστήμια με πολύ χαμηλότερες βαθμολογίες από εκείνες των Πανελλαδικών.

Πόσο κοστίζει η διαδικασία; Μια εφ’ άπαξ εισφορά μερικών χιλιάδων ευρώ στις κατάλληλες ευτραφείς κυρίες που αναλαμβάνουν όλες τις σχετικές διεκπεραιώσεις, τα νομιμοποιητικά έγγραφα της κηδεμονίας, τις εγγραφές κ.λ.π., όλες τέλος πάντων τις νομότυπες διαδικασίες. Μηνιαία εισφορά 1.500€ στην οικογένεια που αναλαμβάνει την κηδεμονία και τη φιλοξενία. Μηνιαία δίδακτρα 1.500€ για τα μαύρα ιδιαίτερα και ένα απροσδιόριστο ποσό για τα προσωπικά έξοδα των παιδιών.

Με αυτή τη μεθοδολογία κάποιοι βρέθηκαν στην Ιατρική και οι συμφοιτητές τους, παλιοί συμμαθητές τους στα ιδιωτικά των βορείων προαστίων έτριβαν τα μάτια τους βλέποντας στην κορυφαία σχολή της θετικής παιδιά της θεωρητικής κατεύθυνσης!

Σύντροφε Οδυσσέα δεν υπάρχει μόνο το Ι.Β. και η νόσος του Crohn. Ο Έλληνας ζει για το παραθυράκι ενός «παραδείσου» που ενίοτε γίνεται κόλαση για το παιδί του, που τελικά κατανοεί βαθύτατα ότι τίποτα δεν αξίζει στη ζωή αν δεν έχεις μοχθήσει αληθινά γι’ αυτό.