Οδός ονείρων, Aριθμός μηδενιστών
Απάντηση στο σχόλιο του Πέτρου Παπακωνσταντίνου στην Καθημερινή της 13ης Ιουλίου 2006 με τίτλο «Οδός Ονείρων, Αριθμός Μηδέν».
Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου, ο χαρισματικός αρθρογράφος της Καθημερινής, είχε πάντα το δικαίωμα στο όνειρο, για μια κοινωνία κρατικών λειτουργών κρατικών δικηγόρων, γιατρών, δασκάλων, δημοσιογράφων, διανοουμένων…
Τον θυμάμαι πρωτοετή φοιτητή της Φυσικής Επιστήμης το 1976 να μαγεύει τα μεγάλα ακροατήρια της εποχής με την τέχνη του λόγου, ρίχνοντας στο καναβάτσο τους αναθεωρητές, τον Αλέξη και την Αγγελική που αποτολμούσαν την αμφισβήτηση του ορθού δρόμου και του σοβιετικού μοντέλου.
Το όνειρο, μια δεκαετία αργότερα, έγινε εφιάλτης, ο καθένας βρήκε το δικό του δρόμο της προσφοράς και της αλλοτρίωσης, όμως όλοι μας, ελπίζω σοφότεροι, παροικούμε την Ιερουσαλήμ.
Στο άρθρο του στην Καθημερινή της 13ης Ιουλίου, ο δημοσιογράφος υποκύπτει στην εύκολη καταγγελία του φροντιστηριακού φαινομένου με την τέχνη της υποκριτικής και της διαστρέβλωσης.
«Μία από τις λέξεις που δυσκολεύεται κανείς να μεταφράσει σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή γλώσσα είναι η λέξη φροντιστήριο…». Πώς άραγε, φίλτατε Πέτρο, οι γηγενείς Ενετοί αποκαλούσαν το «Φλαγγινιανόν Φροντιστήριο της Βενετίας» που ιδρύθηκε το 17ο αιώνα ή πώς αποκαλούν σήμερα οι σύγχρονοι Ιταλοί τα φροντιστήρια της Αλταμούρα που με φωτογραφικά ντοκουμέντα μνημονεύει το περιοδικό «Κ» της κυριακάτικης έκδοσης της 2ας Απριλίου;
«Ο θεσμός που καταρρίπτει το μύθο της δωρεάν Παιδείας και σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία απομυζά 212 ευρώ κατά μέσο όρο από κάθε οικογένεια με παιδιά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία…»
Την προηγούμενη μέρα του επίμαχου άρθρου, στις 12 Ιουλίου, η Καθημερινή έχει την κύρια άποψη ότι «Δύο προβλήματα έχει η ελληνική “δωρεάν παιδεία”: Δεν είναι ούτε “δωρεάν”, αλλά ούτε και “παιδεία”» και συμπληρώνει (χωρίς να αποδίδει στα φροντιστήρια τον ψόγο): «Στην Ελλάδα όλες οι βασικές υπηρεσίες παρέχονται δήθεν δωρεάν, αλλά οι πολίτες ξέρουν ότι χωρίς τη δική τους οικονομική συμβολή τίποτε δεν μπορούν να επιτύχουν.»
Αν όμως εντρυφήσουμε στις στατιστικές, θα δούμε με απλούς αριθμούς ότι τα νόμιμα φροντιστήρια αποτελούν το μικρό μέρος των εκπαιδευτικών δαπανών (30% σύμφωνα με την ΓΣΕΕ) ενώ εξυπηρετούν το 70% του μαθητικού πληθυσμού που προέρχεται από τις οικονομικά ασθενέστερες τάξεις. Η ποιοτική διερεύνηση αναδεικνύει ως βασικό παράγοντα της «μαύρης παιδείας» τα ιδιαίτερα της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής που εξοντώνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό χωρίς αποτέλεσμα.
Σε ό,τι αφορά την ελληνική πρωτοτυπία, ας δούμε πραγματικά τι συμβαίνει σε όλες τις χώρες που έχουν κλειστό σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση˙ το φροντιστήριο είναι διεθνές εκπαιδευτικό φαινόμενο και επιτελεί εξισωτική λειτουργία από την μακρινή Ιαπωνία μέχρι και τη Γαλλία και τη Γερμανία, όπου αναπτύσσονται ραγδαία τα φροντιστήρια, όπως προσφάτως μας πληροφορεί, στις 30 Απριλίου του 2006, η Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία.
«Σε αντίθεση με άλλες επενδύσεις, το άνοιγμα ενός φροντιστηρίου δεν προϋποθέτει κάποια πρωτότυπη επιχειρηματική ιδέα ή αξιόλογα κεφάλαια εκκίνησης, αφού αρκούν ένα τεσσάρι, μερικοί μαυροπίνακες και κάμποσα θρανία. Άφθονο, υψηλής ποιότητας εργατικό δυναμικό είναι έτοιμο να δουλέψει σκληρά και φθηνά, ακόμη και χωρίς ασφάλιση.»
Στο άθροισμα των θρανίων και των μαυροπινάκων θα πρέπει να προσθέσει κανένας ως αναγκαία προϋπόθεση λειτουργίας τα παιδιά που επιλέγουν και αξιολογούν καθημερινά το φροντιστήριο και τον δάσκαλο. Τα φροντιστήρια που επιβιώνουν είναι εργαστήρια συστηματικής μάθησης και είναι πλέον σε συντριπτικό βαθμό πολυμετοχικές εταιρείες δασκάλων φροντιστών, που όταν χτυπάει το κουδούνι μπαίνουν στην αίθουσα μαζί με τους άλλους συνεργαζόμενους καθηγητές. Ανασφάλιστη «μαύρη» εργασία υπάρχει καθολικά και αδιατάρακτα στα «ιδιαίτερα», την μυθοπλασία των οποίων ουδείς αγγίζει και ουδείς ελέγχει.
«Η διαιώνιση αυτής της παραπαιδείας αποτελεί, για οποιαδήποτε χώρα που θέλει να λέγεται αναπτυγμένη, μέγα κοινωνικό και πολιτιστικό σκάνδαλο.»
Τα φροντιστήρια είναι νόμιμοι, ποιοτικοί και αξιόλογοι εκπαιδευτικοί οργανισμοί˙ τα αναστήματα που εδώ και 100 χρόνια διακονούν το ελληνικό φροντιστήριο έχουν δώσει εξετάσεις ως συγγραφείς, δάσκαλοι, παιδαγωγοί και κοινωνικοί αγωνιστές σε καιρούς χαλεπούς. Η παραπαιδεία είναι κάθε δραστηριότητα παράδοσης μαθημάτων από παράνομα και μη πιστοποιημένα άτομα και φορείς. Το κοινωνικό και πολιτιστικό σκάνδαλο δεν είναι, φίλτατε συμφοιτητή της Φυσικής, το ιδιωτικό φροντιστήριο, αλλά οι αντιλήψεις του απέραντου κρατισμού που μετεξελίσσει την «δωρεάν παιδεία» σε «δαπανηρή αμάθεια». Όποιος σ’ αυτή τη χώρα κοιτά έναν εκπαιδευτικό φροντιστή και θέλει να βλέπει έναν ελέφαντα έχει δικαίωμα στην οπτασία. Εμείς όμως, οι Έλληνες Εκπαιδευτικοί Φροντιστές, είμαστε υπερήφανοι για το γεγονός ότι, εδώ και έναν αιώνα, λειτουργούμε χωρίς κρατικά επιδόματα και κοιτάμε κατάματα τους έφηβους μαθητές μας, γιατί η ουσιαστική διδακτική σχέση και πράξη υπερβαίνει κάθε νόμιμη αντιπαροχή.
Υ.Γ.: Εν μέσω της συμπλήρωσης των μηχανογραφικών δελτίων που αποτελεί προνομιακό έργο των φροντιστών – γιατί το κράτος, το οποίο γενναίως επιδοτήθηκε για το σκοπό αυτό, απολαμβάνει τη θερινή ραστώνη – οργίζομαι ως δάσκαλος και πολίτης. Το όνειρο όμως του Φώτη να σπουδάσει Πολιτικός Μηχανικός είναι πια γεγονός για το παιδί ενός φτωχού πολύτεκνου οικοδόμου, που τραυματίστηκε θανάσιμα στο γιαπί το χειμώνα, και απαλύνει την οργή μου˙ θα περάσει σίγουρα στην Ξάνθη και είμαι ευτυχισμένος γι’ αυτό.
Συνάντηση στην Πόλη
Τα επίκαιρα προβλήματα της Ρωμέικης Κοινότητας της Πόλης διερεύνησε ένα ξεχωριστό συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Ιουλίου, με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Αποφοίτων Ζωγραφείου και την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Στην πιο κρίσιμη καμπή της σύγχρονης ιστορίας της, η Ομογένεια της Πόλης – με την συνδρομή Ρωμιών και Τούρκων ερευνητών και διανοουμένων – κατέγραψε το παρόν και διερεύνησε το μέλλον, με άξονες έρευνας τη δημογραφία, την εκπαίδευση, την κοινοτική οργάνωση και τα κοινοτικά ιδρύματα.
Ταπεινή συμβολή των Ελλήνων Φροντιστών η μελέτη του ζητήματος των μεταλυκειακών σπουδών και ο επαγγελματικός προσανατολισμός των μαθητών των μειονοτικών σχολείων της Πόλης. Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε έρευνα στις 100 και πλέον ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία με επιδίωξη την διερεύνηση των προοπτικών απασχόλησης των Ρωμιών και των Αραβόφωνων που αποφοιτούν από τα Λύκεια της Πόλης.
Ο στόχος της έρευνας ήταν να αξιοποιηθούν τα συμπεράσματα και να προταθούν δράσεις, πλαίσια σπουδών και κίνητρα για να περιορισθεί η σχολική διαρροή και η συνεχιζόμενη χωρίς επιστροφή φοιτητική μετανάστευση από την πατρογονική εστία.
Οι εισηγήσεις και οι έρευνες συνέκλιναν στο πόρισμα ότι η επιβίωση των ιστορικών σχολείων της Πόλης συνδέεται πρωτίστως με την παιδαγωγική και διδακτική τους ελευθερία, για να καταστούν ευέλικτα σχολεία διαπολιτιστικής εκπαίδευσης με συνολικό ανασχεδιασμό όλων του των βαθμίδων και ιδιαίτερα των τριών λυκειακών τάξεων.
Βασικές προτεραιότητες και συγκριτικά πλεονεκτήματα πρέπει να αναδειχθούν:
Η πιστοποιημένη διασφάλιση, με την ολοήμερη λειτουργία τους, του τρίγλωσσου Ελληνικά, Τουρκικά, Αγγλικά και στην περίπτωση των Αραβόφωνων τα Αραβικά.
Η πιστοποιημένη εξοικείωση των αποφοίτων με τις νέες τεχνολογίες και τις δεξιότητες της πληροφορικής.
Η προσέγγιση των εξεταστικών δεδομένων του συστήματος πρόσβασης στην Τουρκία η ύλη και ο τρόπος εξέτασης με το σύστημα των ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής (SAT) πρέπει να διατρέχει τη λυκειακή βαθμίδα.
Η πρόταση των Ελλήνων Φροντιστών για εισαγωγή των Ρωμιών αποφοίτων σε Τουρκικά Πανεπιστήμια, Δημόσια και Ιδιωτικά, κατά το πρότυπο της ευεργετικής νομοθεσίας που ισχύει εν Ελλάδι για τα παιδιά της μουσουλμανικής μειονότητας με προκαθορισμένο ελάχιστο βαθμολογικό όριο. Η επίκληση της αρχής της νέας αμοιβαιότητας είναι εφικτή και αναγκαία και μπορεί να συνδυασθεί με πλαίσιο χρηματοδότησης των σπουδών των οικονομικά ασθενέστερων σε ιδιωτικά πανεπιστήμια, μια πρόταση που επαρκώς τεκμηριώνεται.
Το κυοφορούμενο παρατηρητήριο των Ρωμιών της Πόλης, το Πατριαρχείο, οι Κοινότητες, τα Λύκεια και οι εθελοντές, άτομα και οργανώσεις, μπορούν να ξεκινήσουν εδώ και τώρα ένα διαρκές φόρουμ με στόχο μια ρεαλιστική πρόταση Παιδείας και Εκπαίδευσης σε ορατό χρόνο.
Παράλληλα, οι Έλληνες Εκπαιδευτικοί Φροντιστές ως δάσκαλοι με ιδιαίτερες ευαισθησίες στα ζητήματα της ελευθερίας της διδασκαλίας, που συχνά εμποδίζεται από το κρατικό πλαίσιο, προχωράμε στη σύνταξη μνημονίου συνεργασίας με τους Τούρκους Φροντιστές για την αμοιβαία υποστήριξη των υποψηφίων των θρησκευτικών μας μειονοτήτων με τη λογική της συνταγματικής ισονομίας και την ανάγκη των ίσων ευκαιριών πρόσβασης στη γνώση για όλους.
Το αισιόδοξο μήνυμα του συνεδρίου είναι ασφαλώς ότι η ανάπλαση θα έρθει από την κοινωνία και την οικονομία και όχι από την φοβισμένη και ενίοτε άτολμη πολιτεία. Το κουδούνι στο Ζωγράφειο θα χτυπάει στο μέλλον για περισσότερους μαθητές!
Για να κατεβάσετε την παρουσίαση της συνάντησης κάντε κλικ εδώ
[video] Ομιλία στο 26ο συνέδριο της Ο.Ε.Φ.Ε.
Ιστορίες εξεταστικής τρέλας
Λίγο πριν την έκδοση των αποτελεσμάτων μιας ακόμα επώδυνης εξεταστικής διαδικασίας, με την συνδρομή του ερευνητή – συγγραφέα Λευτέρη Τσίλογλου ας αποφορτίσουμε το κλίμα των συνεπειών της βαθμολογικής βάσης και ας θυμηθούμε μικρές και διδακτικές ιστορίες εξεταστικής τρέλας.
Ξεφυλλίζοντας τη «Μαύρη Βίβλο» των εισαγωγικών εξετάσεων του 1962 ένα σπάνιο βιβλίο του Αριστείδη Πάλλα ο οποίος από το 1947 εξέδιδε ετήσιο «Δελτίο θεμάτων» με κριτική στήριξη της εξεταστικής διαδικασίας, βρίσκουμε με κάθε λεπτομέρεια το ιστορικό των λανθασμένων θεμάτων στις εισαγωγικές εξετάσεις του Πολυτεχνείου του 1962.
Η σφοδρή σύγκρουση με το καθηγητικό κατεστημένο της εποχής έφερε στην επιφάνεια και ζητήματα αδιαβλητότητας. Στις εξετάσεις της Αρχιτεκτονικής εκείνης της χρονιάς (1962) έλαβε μέρος και εισήχθη η Όλγα Πίππα ανεψιά του τότε αντιπρυτάνεως κ. Δημοσθένη Πίππα.
Το ανεπίτρεπτο δεν ήταν βέβαια η συγγένεια αλλά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη υποψήφια πέρασε στο Πολυτεχνείο χωρίς να έχει το απολυτήριο του εξατάξιου τότε Γυμνασίου καθώς είχε μείνει μετεξεταστέα. Κατά την διερεύνηση του θέματος αποδείχθηκε ότι και άλλοι μετεξεταστέοι είχαν λάβει μέρος στις εξετάσεις!
Το τι ακριβώς επακολούθησε καταγράφεται με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο στις γελοιογραφίες της εποχής τις οποίες βρήκαμε στις σελίδες του βιβλίου.
Διαβάζοντας την εφημερίδα «Χρόνος» του 1905(!) σε διαδοχικά δημοσιεύματα περιγράφεται το σκάνδαλο των προεισαγωγικών εξετάσεων για την σχολή υπαξιωματικών του στρατού. Την ευθύνη των εξετάσεων και την επιλογή των θεμάτων είχε το τότε Υπουργείο Στρατιωτικών που έστελνε τα θέματα ταχυδρομικώς σε σφραγισμένους φακέλους.
«Όταν μπροστά στους υποψηφίους εμφανίστηκε ο αρμόδιος αξιωματικός με τον σφραγισμένο φάκελο ένας από τους υποψηφίους, ο λοχίας Παπανικολάου, σηκώθηκε όρθιος στο θρανίο και με δυνατή φωνή είπε:
– Μην ανοίγετε κύριε Λοχαγέ το φάκελο. Ξέρω τι περιέχει. Είναι ένα θέμα βολής, το εξής πρόβλημα της Αριθμητικής και αυτή η άσκηση της Γεωμετρίας.
Ένας εκ των υποψηφίων, ο λοχίας Λίτσας, μετά το πέρας των εξετάσεων πήγε να βρει τον καθηγητή των μαθηματικών στο Αρσάκειο Μιχάλη Αναγνωστόπουλο. Του είπε τι έγραψε κι αν είναι σωστά και του διηγήθηκε το επεισόδιο που συνέβη. Τότε ο Αναγνωστόπουλος θυμήθηκε ότι το ίδιο πρωί και πολύ νωρίς είδε πάνω στον πίνακα μιας αίθουσας του Αρσακείου το σχήμα της ασκήσεως της Γεωμετρίας και να το συζητούν οι καθηγητές Νικολόπουλος και Τσιλιμίγκρας. Ο λοχίας Λίτσας υπέβαλε μήνυση στο υπουργείο Στρατιωτικών. Ο θόρυβος, που δημιουργήθηκε από την πρώτη στιγμή ανάγκασε τον υπουργό κ. Βουδούρη να αναθέσει τις ανακρίσεις στον διοικητή της Σχολής Ευελπίδων Ζορμπά τον αργότερα επικεφαλής του στρατιωτικού συνδέσμου.»
Τότε άρχισαν να εκδηλώνονται τα παθογόνα φαινόμενα, που παρουσιάζονται σε τέτοιες περιπτώσεις. Ο ένας μετέθετε τις ευθύνες στον άλλο. Κανείς δεν έφταιγε. Οι εξετάσεις ακυρώθηκαν και επαναλήφθηκαν σύντομα χωρίς να λείψουν πάλι τα παράπονα. Το πόρισμα της έρευνας δεν βρέθηκε στα φύλλα του “Χρόνου” των επόμενων μηνών.
Όσο για τα φροντιστήρια της εποχής η ίδια εφημερίδα στις 29 Οκτωβρίου του 1905 δημοσιεύει γνωστοποίηση του φροντιστή Ιωάννη Γεράκη που «αναλαμβάνει να παρασκευάση εις τα Ελληνικά και τα Μαθηματικά τους προετοιμαζομένους δια τας σχολάς των Ευελπίδων, των Ναυτικών Δοκίμων και του Πολυτεχνείου. Η διδασκαλία των μαθημάτων ασκείται καθ’ εκάστην 5 – 8 μ.μ. υπό καθηγητών εγκρίτων εις τε την επιστήμην και τη πράξει»(!) κατέληγε η γνωστοποίηση.
Ένας αιώνας εξετάσεων, φροντιστηρίων, προσδοκιών επιτυχίας, αμφισβητούμενων θεμάτων και διαδικασιών˙ η υπόθεση ήταν όμως πάντα ανοιχτή στην κοινωνία και την κρίση της.